Οι Ηρωες μας

Όταν οι Ιταλοί εισέβαλαν στην Αιθιοπία το 1936, δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ολόκληρη τη χώρα. Κατέλαβαν μόνο τις μεγάλες πόλεις και τους οδικούς άξονες. Η ύπαιθρος ήταν στα χέρια των Αιθιόπων πολεμιστών και το αντάρτικο βρισκόταν σε έξαρση. Μεταξύ των ανταρτών, ήταν και ένας Έλληνας, ο Κώστας Χατζηκωνσταντίνου από το Όλάμο.

Για για κάμψουν το ηθικό των Αιθιόπων, οι Ιταλοί σε όλη την διάρκεια της κατοχής χρησιμοποιούσαν δηλητηριώδη αέρια. Ο Έλληνας γιατρός του Ερυθρού Σταυρού, Γιώργος Ντάσιος από την Εύβοια, κατήγγειλε στη διεθνή κοινότητα αυτό το έγκλημα. Σήμερα, όλα τα ιστορικά άρθρα που γράφονται για τη χρήση των παράνομων αερίων στην Αιθιοπία, αναφέρονται σ’ αυτή την καταγγελία.

Η Ευθυμία Μποροβίλα, σύζυγος του Βασίλη Ασλανίδη, συνεργάστηκε με την Αιθιοπική αντίσταση. Το σπίτι της ήταν το καταφύγιο των Αιθιόπων αγωνιστών. Εκεί τους έδινε τις πληροφορίες που έπαιρνε από τους Ιταλούς. Μετά την απελευθέρωση, το παλάτι παραχώρησε στην οικογένεια το μονοπώλιο του οινοπνεύματος για 12 μήνες. Με τα χρήματα που κέρδισαν, δημιούργησαν μονάδα παραγωγής οινοπνεύματος στο Αντίς Αλεμ.  

Ο Σάββας Καραβασίλης, από τη Ρόδο, πολέμησε με τον Αιθιοπικό στρατό. Ήταν Διοικητής πτέρυγας στη Στρατιά του Νότου. Η περίπτωσή του αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία και συγκεκριμένα στο βιβλίο ‘‘The Ethiopian War 1935-1941’’ του Angelo Del Baca (που εκδόθηκε από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου).

Η Wolete Amanuel, σύζυγος του Στέλιου Παπατάκη, ήταν επικεφαλής ομάδας Αιθιόπων ανταρτών. Σε αυτή συμμετείχε και ο γιος της, Νίκος Παπατάκης. Σήμερα στην Αντίς Αμπέμπα υπάρχει πλατεία που φέρει το όνομα της. 

Μετά την διαφυγή του Χάιλε Σελάσιε προς την Ευρώπη, την επικοινωνία του με τους Αιθίοπες πολεμιστές ανέλαβε ο Γιάννης Μωραΐτης. Aπο το Τζιμπουτί όπου ζούσε, μετέφερε τα μηνύματα του, σε Αιθίοπες ηγέτες, στην Αιθιοπία. Μετά την λήξη του πολέμου, ο Αυτοκράτορας τον τοποθέτησε σε υψηλές θέσεις του κρατικού μηχανισμού. 

Ένας Έλληνας της  Αιθιοπίας, ο Αλέξης Φραντζεσκάκης από το Μότζο, πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο το 1940. Βρέθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της επιστράτευσης. Παρουσιάστηκε τις αρχές και τον έστειλαν στην Αλβανία. Μετά τη λήξη του πολέμου επέστρεψε στην Αντίς Αμπέμπα. 

Στο Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, η νίκη την Ελλήνων, έκανε τους Ιταλούς στην Αιθιοπία, να φερθούν εκδικητικά τις Ελληνικές παροικίες της Αιθιοπίας. Συνέλαβαν μέλη των και τα εκτόπισαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τους Έλληνες της Αντίς Αμπέμπας και της Ασμάρας τους μετέφεραν στο Κόρεμ (600 Χ.λμ. από την Αντίς Αμπέμπα), ενώ της Ντίρε Ντάουας στο στρατόπεδο της Σαρκάμα, κοντά στο Ούρσο. Παρέμειναν εκεί για 6 μήνες, μέχρι οι Ιταλοί να εγκαταλείψουν τη χώρα (1941).

Όταν η Βρετανική Αεροπορία (RAF) έλαβε μέρος, στην μάχη της Κρήτης (1941), μεταξύ των αεροπόρων της, ήταν και ένας Έλληνας αξιωματικός, ο Λευτέρης Μετάκος από τη Μάνη. Μετά τη λήξη του πολέμου, ήρθε στην Αιθιοπία και εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Μεταχάρας.

Ένας Έλληνας της Ερυθραίας, ο Βασίλης Αγαπητός από το Κέρεν, συνελήφθη κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, στην Ελλάδα. Καταδικάστηκε σε θάνατο από Γερμανικό δικαστήριο για την αντιφασιστική του δράση. Τελικά, η ποινή του  δεν εκτελέστηκε λόγω της Ιταλικής του υπηκοότητας. Εκτοπίστηκε στο Γερμανικό στρατόπεδο του Νταχάου το 1943, όπου παρέμεινε μέχρι το 1945.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί, ότι τη δεκαετία του 1960 ήρθε στην Αιθιοπία ένας ήρωας της Εθνικής Αντίστασης, ο Θεμιστοκλής Μαρίνος από τη Ζάκυνθο. Έλαβε μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, με την ομάδα των Βρετανών στρατιωτών. Εργάστηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αντίς Αμπέμπα, τα παιδιά του ήταν μαθητές του Ελληνικού Σχολείου.

Την πληροφορία για την Ευθυμία Μποροβίλα μας την έδωσε, ο Λευτέρης Κλαυδιανός από την Αντίς Αμπέμπα. Επίσης στοιχεία πάρθηκαν από το αρχείο της εφημερίδας μας ‘’Κοντά σας’’ και συγκεκριμένα από τα άρθρα των Γιώργου Δούκα, Μιχάλη Λεντάκη, Νικόλα Βοζίκη και Φώτη Γιαννόπουλου.