Η ΑΙΘΙΟΠΙΑ, Η ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΜΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΨΥΧΗΣ 

Όταν βρεθείς σε έναν τόπο που μετρά το χρόνο διαφορετικά, όταν βγεις από το αεροπλάνο και δεν είσαι πια στο 2020 αλλά στο 2012, όταν σε λούζει το πρωινό φως του ήλιου αλλά η ώρα δεν είναι δέκα αλλά τέσσερις, γιατί η νέα μέρα ξεκινάει στις έξι το πρωί, όταν ο χρόνος αλλάζει το Σεπτέμβρη και οι μήνες είναι δεκατρείς, είσαι ο ίδιος άνθρωπος με αυτόν που ξεκίνησε το ταξίδι; Ή μήπως ήρθες να γνωρίσεις μια άλλη πλευρά του εαυτού σου, αυτή που πιστεύει ακόμα στα πνεύματα και τη δύναμη της φύσης; Που χάνεται μέσα στη μεθυστική μυρωδιά από το λιβάνι και με κάθε γουλιά από το ζεστό αρωματισμένο με βότανα καφέ έρχεται πιο κοντά στο Θεό; 

Αυτός που περπατάει στην πλατεία Μέσκελ, στους σκονισμένους δρόμους της Αντίς Αμπέμπα, τους γεμάτους με μικροπωλητές, λούστρους και παλιά αυτοκίνητα, αυτός που κάθε τόσο χάνει την ανάσα του λόγω υψομέτρου, που αναγκάζεται να σταματήσει και να κοιτάξει γύρω του έναν κόσμο φτωχό, ευγενικό και κάπως συγκρατημένο στα συναισθήματα με τους ξένους, είναι ένας άνθρωπος που σου μοιάζει. Είναι ένα κομμάτι της ψυχής σου που κάπου το είχες ξεχάσει, σαν παλιό ρούχο που φέρνει αναμνήσεις μιας άλλης ζωής. Όταν πέφτει η νύχτα και αφήνεσαι στους ήχους μια ανατολίτικης τζαζ ή στο σπαρτάρισμα των λευκοντυμένων χορευτών, που ευλαβικά απομακρύνουν την αρνητική ενέργεια εσένα και από εμένα, τότε αρχίζεις να θυμάσαι από πού ξεκίνησες και αρχίζεις να καταλαβαίνεις πού θέλεις να πας.

Ταξίδεψα στην Αιθιοπία τον Ιανουάριο του 2020 για να ερευνήσω το κατά πόσο τα ευρωπαϊκά προγράμματα ανάπτυξης βοηθούν στην ένταξη προσφύγων από τις γειτονικές χώρες, Σουδάν, Σομαλία, Ερυθραία. Το τμήμα κοινωνιολογίας του πανεπιστημίου της Αντίς Αμπέμπα στη Σιντίστ Κιλό με υποδέχθηκε ως επισκέπτρια ερευνήτρια για τρεις μήνες και έγινε η όασή μου μέσα στην κουραστική καθημερινότητα της μεγάλης πόλης. 

Μέσω καθηγητών από το ελληνικό σχολείο ήρθα σε επαφή με μέλη της Ελληνικής Κοινότητας της Αντίς Αμπέμπας, που με βοήθησαν πολύ όχι μόνο στο να πραγματοποιήσω τις συνεντεύξεις που είχα προγραμματίσει, αλλά στο να έχω μια λειτουργική και ευχάριστη καθημερινότητα. Στον Ολυμπιακό, το Ντέμπρε Ζέιτ με τις όμορφες λίμνες και στα παζάρια της Αντίς, ανταλλάξαμε ιστορίες και έμαθα τι σημαίνει να ανήκεις σε δύο κόσμους, πώς αυτό σε ενδυναμώνει και τι προβλήματα δημιουργεί. Έμαθα για παιδιά με ελληνική καταγωγή, που παρότι έχουν φοιτήσει στο ελληνικό σχολείο, δε μπορούν να έρθουν και να ζήσουν στην Ελλάδα γιατί κάποιος πρόγονός τους δεν αναγνώρισε την οικογένεια και γιατί το ελληνικό κράτος κρίνει ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να πάρουν βίζα. Αυτά τα παιδιά, μιλούν ελληνικά, αστειεύονται στα ελληνικά, γνωρίζουν ελληνική ιστορία και λέξεις από την αργκό αλλά παραμένουν εγκλωβισμένα στη διαχωριστική γραμμή, ανάμεσα σε δύο κόσμους. Παρ’ όλ’ αυτά,  το χαμόγελο δε σβήνει από τα χείλη τους.

Αντιμετώπισα αρκετές δυσκολίες στην έρευνά μου. Η μεγαλύτερη από αυτές ήταν η επίμονη άρνηση των Αιθιοπικών Αρχών να μου δώσουν άδεια να επισκεφτώ προσφυγικούς καταυλισμούς και να μιλήσω με πρόσφυγες από την Ερυθραία που μένουν στην Αντίς Αμπέμπα. Δεν το έβαλα κάτω. Με τη βοήθεια του βοηθού μου, ενός Έλληνα που μένει στην Αιθιοπία, κατάφερα ακόμα και με ασαφείς διευθύνσεις να κινηθώ σε ένα χαοτικό περιβάλλον και να συναντήσω ανθρώπους που εργάζονται σε οργανώσεις που βοηθούν πρόσφυγες, κάποιες από αυτές της εκκλησίας, αλλά και εκπροσώπους ευρωπαϊκών ΜΚΟ, ακαδημαϊκούς και φοιτητές και κάποιους Ερυθραίους πρόσφυγες που δέχτηκαν να μου μιλήσουν για τη ζωή τους σε ένα καφέ στη γειτονιά Γκόφα.

 

Μέσα από την ακαδημαϊκή μου έρευνα έμαθα ότι η ανάγκη για ένταξη σχεδόν ενός εκατομμυρίου προσφύγων δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή στην Αιθιοπία, όπως αυτό συμβαίνει και σε ευρωπαϊκές χώρες. Πολύ συχνά, ο ντόπιος πληθυσμός βλέπει τους πρόσφυγες ως ανταγωνιστές στην αγορά εργασίας και την πρόσβαση σε καλλιεργήσιμη γη, που έτσι κι αλλιώς είναι περιορισμένες. Η άτυπη μετακίνηση προσφύγων στην πρωτεύουσα δεν κατάφερε να λύσει το πρόβλημα της ανεργίας και της φτώχειας. Αντιθέτως, επέφερε αύξηση των τιμών στα ενοίκια. Οι πρόσφυγες περιέγραψαν το πώς είναι να ζεις για δεκαετίες σε καταυλισμούς επειδή δεν έχεις τα απαραίτητα χρήματα για να πληρώσεις τους διακινητές που θα σε φέρουν στη Δύση. Χωρίς να μπορούν να προχωρήσουν προς τα μπρος ούτε και να γυρίσουν πίσω, κοιτάζουν τη ζωή που δεν έζησαν. 

Οι πρόσφυγες από την Ερυθραία, όπως και πολλοί Αιθίοπες, πασχίζουν να μεταναστεύσουν κάπου με καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, ώστε να μπορούν να στείλουν εμβάσματα στις οικογένειές τους που περιμένουν πολλά από αυτούς. Ανέφεραν ότι ο μισθός στα πολλά υποσχόμενα βιομηχανικά πάρκα είναι τόσο μικρός (30 δολάρια το μήνα) που δε μπορούν να επιβιώσουν. Ο δρόμος όμως είναι γεμάτος κινδύνους. Πολλοί έχουν πέσει θύματα απαγωγής για λύτρα. Πολλοί δουλεύουν τμηματικά για να μπορούν να ξεπληρώνουν τους διακινητές. Γνωρίζουν το ρίσκο αλλά δεν τα παρατούν όσο υπάρχει έστω και μια ελπίδα. Στα συμπεράσματα της έρευνάς μου αναφέρω ότι αν δεν γίνουν επενδύσεις στην Αιθιοπία, που θα εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα στους εργαζόμενους, παρά τις όποιες καλές πρωτοβουλίες, είναι απίθανο να σταματήσει ο κόσμος να μεταναστεύει.

Στους τρεις μήνες που έμεινα στην Αιθιοπία, είχα την τύχη να γνωρίσω όμορφους ανθρώπους που με κάλεσαν στη ζωή τους για να γευτώ λίγο από την Αιθιοπική κουλτούρα. Για να μοιραστούμε μια ιντζέρα (κάποιοι με τάισαν στο στόμα ως ένδειξη φιλοξενίας), για να με μάθουν αιθιοπικούς χορούς σε αυτοσχέδια πάρτι στην αυλή ενός σπιτιού ή σε ένα γεμάτο με κόσμο μπαρ στη Μπόλε.

Οι Αιθίοπες μου φάνηκαν κάπως μαζεμένοι, κλειστοί σε μια πρώτη επαφή. Ένιωθα ότι δε με εμπιστεύονταν. Ποια είμαι; Τι θέλω εκεί; Με όσους όμως κατάφερα να σπάσω τον πάγο, κυρίως μέσα από τα κοινά μας ενδιαφέροντα, ένιωσα τι πραγματικά θα πει ζεστασιά και αλληλεγγύη. Δε θα ξεχάσω τη φίλη μου τη Μούλου, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αντίς Αμπέμπα, που μπήκε στη διαδικασία να μου βρει τρόπο να κάνω τις συνεντεύξεις με πρόσφυγες χρησιμοποιώντας γνωστούς της, που με έβγαλε έξω να με κεράσει και να μου δείξει την πόλη, που μοιραζόμασταν τη μία πρίζα για λάπτοπ στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου και που και μέχρι σήμερα με βοηθάει. Ακόμα θυμάμαι έναν ταξιτζή που μου είπε ότι τρώει μία φορά τη μέρα για να δίνει το υπόλοιπο από το μεροκάματό του σε μια οργάνωση που ταΐζει άστεγα παιδιά στους δρόμους. 

Στο καφέ Τρυστ στη γειτονιά Ολόμπια που έμενα, ένα πρωί μια Αιθιοπίδα γύρισε και μου είπε στα ελληνικά πόσο αγαπάει την Ελλάδα. Μου εξήγησε ότι έμενε στην Ελλάδα 15 χρόνια και δούλευε εκεί σαν νοσηλεύτρια και ότι αν και τελικά γύρισε στην Αιθιοπία λόγω γάμου, ακόμα θεωρεί την Ελλάδα σαν πατρίδα της. Μάλιστα, αγόρασε και σπίτι στη Μεσσηνία για μπορεί να έρχεται όποτε θέλει και όταν τη ρώτησα πού ακριβώς, μου ανέφερε το χωριό από το οποίο κατάγομαι εγώ! Στα βάθη της Αφρικής ξαναβρήκα το σπίτι μου. Οι ζωές των ανθρώπων που διασταυρώνονται με τρόπο μαγικό ανά τις ηπείρους.

Τέλος, αισθάνομαι τυχερή γιατί όσο ήμουν στην Αιθιοπία κατάφερα να κάνω δύο πολύ ενδιαφέροντα ταξίδια. Στην αρχή πήγα στη Λαλιμπέλα και είδα από κοντά το σύμπλεγμα των ναών που ήξερα μόνο από φωτογραφίες. Καθισμένη στην οροφή μιας από αυτές τις εκκλησίες, είδα ένα από τα πιο ωραία ηλιοβασιλέματα, με τον ήλιο να χάνεται πίσω από ατέλειωτες οροσειρές  και άγριες χαράδρες. Το δεύτερο ταξίδι ήταν με φίλους στη νότια Αιθιοπία. Με ένα τζιπ περάσαμε μέσα από ποτάμια και γκρεμούς, παραδομένοι από τη ζέστη στην ομορφιά της αφρικανικής σαβάνας, ενώ, που και που, έκαναν την εμφάνισή τους χιμπατζήδες. Επισκεφτήκαμε κάποιες φυλές αλλά και εκτιμήσαμε την απόλυτη ησυχία τού άδειου από ανθρώπους τοπίο. 

Δυστυχώς έφυγα νωρίτερα από ότι υπολόγιζα από την Αιθιοπία λόγω της καραντίνας, αλλά θέλω πολύ να ξαναπάω. Θέλω να ευχαριστήσω τα μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αιθιοπίας, για τις καλές συμβουλές που μου έδωσαν πριν το ταξίδι, καθώς και όλους τους φίλους από την Ελληνική Κοινότητα της Αντίς Αμπέμπας, που ήταν κοντά μου. 

Εύχομαι να επικρατήσει η ενότητα και η ειρήνη. 

                      

                                                                                                                                  Γιώτα Θεοδωρόπουλου

________________________________

Η Γιώτα Θεοδωρόπουλου, είναι συγγραφέας και υποψηφία Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Radboud της Ολλανδίας, με επαγγελματική και ερευνητική εμπειρία σε θέματα μεταναστευτικής πολιτικής.

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΠΙΕΡ ΖΑΝΝΟΤΙ

Αθήνα, Μάρτιος 2020

Αγαπητέ κύριε Πιερ Ζαννοττί, συνέβη κάποτε στο Τζιμπουτί να μου σώσετε τη ζωή από ελονοσία. Ήμουν μόνο έντεκα μηνών. Πάντα σας σκέφτομαι και σας ανακαλώ στη μνήμη μου όταν ανοίγω την καρδιά μου... Άλλωστε χάρη σε εσάς βρίσκομαι εδώ υγιής. Γράφω ένα γράμμα προς άγνωστη κατεύθυνση με παραλήπτη εσάς, τον παιδίατρο με τα κοκκινωπά μαλλιά και γένια. Η εφημερίδα «κοντά σας - Τα Eλληνο-Aιθιοπικά» είναι το φανταστικό όχημα που θα ταξιδέψει τα λόγια μου στη σκέψη σας. Θέλω να σας θυμίσω ότι είμαι ένα παιδί που σώσατε. Θέλω απλώς να σας πω ευχαριστώ, κι ας πάει η κουβέντα μου στον αέρα. Πάντα πίστευα πως όταν κάνεις καλές σκέψεις για κάποιον θα ταξιδέψουν με κάποιο μαγικό τρόπο, με ηλεκτρομαγνητικά κύματα, στο πρόσωπο που σκέφτεσαι.

Κάποτε στο Τζιμπουτί, οι γονείς μου με έφεραν σ’εσάς σχεδόν ημιθανή και με απόγνωση περίμεναν ένα θαύμα. Το κρύωμα που νόμιζαν ότι είχα χειροτέρευε, αντί να καλυτερεύει. Ήδη νόμιζαν ότι με έχασαν αφού είχα παγώσει και ήδη σκελετωθεί. «Ελονοσία» είπατε και μπήκα στην εντατική για μία εβδομάδα. Κάνατε ό,τι περνούσε απ’το χέρι σας για να με κρατήσετε στη ζωή και το πετύχατε. Δεν είπατε ποτέ στους γονείς μου τί ακριβώς κάνατε, παρά μόνο «Μη ρωτάτε καλύτερα τί έκανα για να ζήσει... είναι θαύμα» κουνώντας το κεφάλι σας με τρόπο που ούτε ο ίδιος πιστεύατε για όσα θα πράττατε. Χρησιμοποιήσατε ηλεκτροσόκ αλλά δεν γνωρίζουμε παραπάνω.

Αυτό που αντίκρισαν οι γονείς μου όταν με πήραν από την κλινική σας, ήταν το μισοξυρισμένο μου κεφάλι. Απαλά, αφράτα μαλλιά, γεμάτα σκούρες καστανές μπούκλες παρέμειναν στη μισή μεριά του κεφαλιού. Σε ένα μωρό έντεκα μηνών δεν μπορούσατε να δώσετε φάρμακα, αυτό το εξηγήσατε στην οικογένειά μου. Η ελονοσία όμως νικήθηκε.Το κινίνο σώζει ζωές, μπορεί να κιτρινίζει, για λίγο, το δέρμα των ανθρώπων, όμως η ζωή είναι πάντα πολύ πιο σημαντική. Πάνω απ’όλα ο άνθρωπος, πάνω απ’όλα η ζωή. Κάποτε χάνονταν άνθρωποι λόγω ελονοσίας, τώρα όχι, αν και νομίζω πως δεν έχει βρεθεί εμβόλιο κατά της ελονοσίας.

Τα κουνούπια εξελίσσονται· αχ, εκεί που τα κοιτάζεις εξαφανίζονται, γίνονται αόρατα. Στη θέαση ενός και μόνο κουνουπιού στον χώρο που βρίσκομαι μπορώ να αναστατωθώ. Δεν φοβάμαι, θα φροντίσω να το λιώσω. Τις προάλλες ξύπνησα και καθώς άνοιγα τα μάτια, θολά ακόμα απ’τον ύπνο, είδα μπροστά μου ένα γιγάντιο κουνούπι! Πετούσε κατά πάνω μου ευθυγραμμισμένο, απόλυτα προσηλωμένο στον στόχο του, σε εμένα. Πετάχτηκα και άνοιξα τα παραθυρόφυλλα να φωτιστεί το δωμάτιο. Το τέλος του ήρθε γρήγορα. Δεν θα ξεχάσω ακόμα, στο Τζιμπουτί, πως από πολύ μικρή ηλικία κοιτούσα μέσα από τη κουνουπιέρα μου, μια λιλιπούτεια τρυπούλα στη λινή της ύφανση και υπολόγιζα αν χωράει να τρυπώσει από εκεί κάποιο κουνούπι. «Αποκλείεται να μπορούσε να περάσει» σκεφτόμουν και αποκοιμιόμουν ήσυχα. Είναι απίστευτο πως κάτι τόσο μικροσκοπικό σπέρνει τον θάνατο σε ανθρώπους και ζώα. Το κουνούπι, σχεδόν μια τουφίτσα λεπτές τρίχες, πότε μαύρες, γκρίζες ή ριγέ, ενωμένες σε ένα αηδιαστικό γυρτό σώμα· αυτό είναι το κουνούπι. Τα φτερά του το πάνε και το φέρνουν σε ηπείρους ανά την υφήλιο σκορπίζοντας τον πανικό. Τα μικροσκοπικά αυτά τέρατα έστειλαν πολλούς ανθρώπους στον άλλο κόσμο. Τα κουνούπια και η ελονοσία τους.

Αυτές τις μέρες που ο περισσότερος κόσμος ζει μια πρωτόγνωρη καθημερινότητα, που καθένας αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο, σας σκέφτομαι ξανά γιατρέ. Πιο έντονα από ποτέ. Όλους τους γιατρούς σκέφτομαι αυτό το καιρό. Τους γιατρούς και νοσηλευτές σε όλον τον κόσμο που προσπαθούν να κερδίσουν μια σκληρή και άνιση μάχη ενάντια σε έναν ιό, το κοροναϊό.
Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα ζήσουμε κάτι σαν... καιρό πολέμου; Μου φέρνει στο νου το Τσέρνομπιλ και την ραδιενέργεια όλο αυτό με την καθαριότητα. Κάνω σκέψεις για βιολογικά όπλα. Ο Αμαζόνιος φλέγεται, η Αυστραλία το ίδιο· καιγόμαστε, πλημμυρίζουμε, μα τί συμβαίνει; Επήλθε κορεσμός στις ξέγνοιαστες στιγμές; Χρειάζεται δράμα για να ευγνωμονούνται οι μικρές απλές ευτυχισμένες ώρες; Εύχομαι το ξεσκαρτάρισμα των ζωντανών και των νεκρών να τελειώσει σύντομα·η τράπουλα να έχει μπαλαντέρ, να εμφανιστεί το φάρμακο. Να συνεχίσει η ζωή να κυλά, αν όχι όπως πριν, έστω καλύτερα. Ο κόσμος θα μοιάζει να αρχίζει από την αρχή μετά τον κορονοϊό.

Ακούω τα κοτσύφια να τραγουδούν. Υπέροχη μελωδία συντροφεύει το απόγευμά μου. Τι τύχη να μπορείς πραγματικά να ακούς... Ο κόσμος όλος ανοίκει στα πουλιά. Πετούν ελεύθερα και τίποτα δεν φαίνεται να τα σταματά. Η άνοιξη ήρθε κι απλώνω το χέρι να την πιάσω. Στο μπαλκόνι μου χορεύουν ροδοκόκκινα άνθη σαν μικροσκοπικά καμπανάκια. Στο δέντρο του κήπου πετάχτηκαν τα πρώτα φύλλα, ίδιες πράσινες φουντίτσες. Κοιτάζω τα κοτσύφια, αιωρούνται από το ένα κλαδί στο άλλο κι από δέντρο σε δέντρο. Το τραγούδι των αρσενικών κοτσυφιών διασκορπάται στον αέρα, περνάει ανάμεσα από φυλλώματα, κτήρια και φτάνει στα αυτιά μας για να γαληνέψει τη ψυχή μας. Ένα θηλυκό κοτσύφι στον απέναντι φοίνικα φτερουγίζει χορεύοντας και σε δευτερόλεπτα βρίσκεται στο μπαλκόνι μου· στέκεται για λιγάκι. Μέσα στα πουλιά μόνο ειρήνη υπάρχει. Η ειρηνική μελωδία τους, το χαρούμενο κάλεσμά τους, ηχεί στην καρδιά μας σαν ηρεμιστικό. Τα κοτσύφια σφυρίζουν και σήμερα χαρούμενα κι ανέμελα. Ακούω και τους γλάρους, πετούν πάνω απ’τα σπίτια μας σαν να χασκογελούν. Έτσι θα γελάμε ξανά κι εμείς. Σύντομα, πολύ σύντομα. Ο χρόνος φεύγει σαν την άμμο που ξεγλιστράει από τη χούφτα μας.

Για την ώρα οι άνθρωποι καλούνται να μείνουν σπίτι τους γιατί ο αόρατος εχθρός αλωνίζει έξω. Μένουμε στο σπίτι για να σωθούμε. Θα ήταν απλό αν κάποιοι άνθρωποι δεν στεναχωριόνταν γι’αυτό. Έχει και τα θετικά του ο «εγκλεισμός», η μοναχικότητα, είναι σαν καταφύγιο. Ωραίο να είσαι και σπίτι. Κάποιοι δεν έχουν την ‘πολυτέλεια’ της στέγης. Στους περισσότερους δίνεται η ευκαιρία να απολαύσουν το σπίτι τους, την οικογένειά τους· να παίξουν με τα παιδιά τους χωρίς το άγχος του ρολογιού. Είναι παρηγοριά πως ο αναγκαστικός εγκλεισμός είναι κάτι περαστικό. Εύχομαι υγεία ψυχική και σωματική. Δώρο Θεού η ζωή και η ειρήνη στη ψυχή. Με υπομονή θα περάσει κι αυτό και θα «λιαζόμαστε ξανά στον ήλιο». Έχει λίγη συννεφιά. Μα ύστερα βγαίνει το φως πάλι. Ο κόσμος μοιάζει να αλλάζει απ’την αρχή και στη δική μας εποχή· έχει συμβεί και στο παρελθόν. Ας προβληματιστούμε χωρίς άγχος. Έτσι είναι ο άνθρωπος και η ζωή. Η δύναμη της ελπίδας όμως μάς προχωράει μπροστά. «Να είσαι ευτυχισμένος που υπάρχεις και το γνωρίζεις, αυτό είναι κάτι που υπερβαίνει την ευτυχία, είναι θεία μακαριότητα» έγραψε ο Χένρυ Μίλλερ...

Τις μοναχικές ώρες οι σκέψεις «Γιατρέ, σώσατε τόσες ζωές. Δώσατε τη χαρά να αντικρίζουν το φως της μέρας, την ασημένια λάμψη της νύχτας, τα χρώματα της ζωής. Να ζουν την μυρωδιά του φθινοπώρου, του χειμώνα, της άνοιξης και του καλοκαιριού. Την αγάπη». Νιώθοντας τη ψυχή χαρούμενα γειωμένη στο σώμα, τον εαυτό σου στην αγκαλιά των ανθρώπων που αγαπάς, κάθε στιγμή μιας ανάσας, κάθε φτερούγισμα των βλεφάρων, όλα είναι ζωή που ακροβατεί σε μια χρυσή κλωστή, γερή σε κάθε γλυκιά σκέψη που κάνουμε, σε κάθε αγνό στόχο που βάζουμε. Κάθε στιγμή είναι η κερδισμένη στιγμή της ζωής. Γιατρέ, να είστε καλά όπου κι αν είστε. Κι αν προοδεύετε χαίρομαι, κι αν άγγελος γίνατε σας στέλνω τη προσευχή μου. Από αυτή τη καταβύθιση στον κόσμο τον δικό μου, σήμερα σκέφτομαι όλους τους γιατρούς του κόσμου και πάνω απ’όλα εσάς γιατρέ μου, κύριε Ζαννοττί.

Με εκτίμηση, ένα παιδί που σώσατε

Ειρήνη Σαββαΐδη

                                                     LALIBELA: Η ΓΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων ''Μελίνα'', παρουσιάσθηκε η έκθεση φωτογραφίας του Βασίλη Αρτικού, με τον τίτλο LALIBELA η γη των Αγγέλων. Πρόκειται για ασπρόμαυρες φωτογραφίες υψηλής τεχνικής, στις οποίες απεικονίζεται με ένα μοναδικό τρόπο, το δέος που καταλαμβάνει τον Αιθίοπα πιστό όταν προσεύχεται.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν Αιθίοπες πιστοί και πιστοί της Εκκλησίας της Ερυθραίας, στην Αθήνα, οι οποίοι φορώντας θρησκευτικές στολές, έψαλλαν θρησκευτικούς ύμνους συνοδεία ενός τυμπάνου. Στην ατμόσφαιρα ήταν διάχυτη η μυσταγωγία, που έκανε τον επισκέπτη να αισθανθεί, ότι ο χώρος της έκθεσης είχε μεταβληθεί σε ναό και οι φωτογραφίες σε εικόνες.

Η Lalibela, είναι μια μικρή πόλη της Αιθιοπίας, του 1.100 μ.Χ. με τους υπέροχους λαξευμένους στους βράχους ναούς. Από το 1978 είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESKO και αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό κέντρο των Ορθοδόξων Χριστιανών της Αφρικής. Η πόλη, η οποία ονομάζεται και η «Ιερουσαλήμ της Αφρικής», διατηρεί τις παραδόσεις των πρώτων Χριστιανικών χρόνων ανέπαφες στο πέρασμα των αιώνων.

Εκεί, άνδρες και γυναίκες ντυμένοι με ολόλευκους χιτώνες ως άγγελοι κυκλοφορούν ανάμεσα και γύρω από τις λαξευμένες εκκλησίες, εκτελώντας τις λατρευτικές τους τελετές, κινούμενοι στους ρυθμούς των τυμπάνων και αλαλάζοντες εκστασιασμένοι τείνοντας τα χέρια τους προς τον ουρανό. 

Ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, ιστορικός της τέχνης και καλλιτεχνικός Σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων, στην ομιλία του, μεταξύ των άλλων ανέφερε και τα παρακάτω: <<Απλά, λιτά, με μιαν ιδιαίτερη κατάνυξη και εσωτερικότητα οι φωτογραφίες στον τρόπο που εκτυλίσσονταν στα μάτια μου μέσα στο χρόνο, μου θύμισαν ιδιαίτερα αγαπητές στιγμές στην ιστορία κυρίως του κινηματογράφου παρά της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής, είτε της φωτογραφίας. Από το Ordet του Ντρέγιερ έως τα Κατά Ματθαίον του Παζολίνι, έβλεπα έναν αρχαίο κόσμο να ζει σήμερα μέσα στην απρόσμενα θαυμαστή τραγικότητα χαμογελαστών ανθρώπων σε ένα τοπίο μοναδικό. Μαυρόασπρες φωτογραφίες με ακραίες αντιπαραθέσεις φωτός και σκιάς έδιναν το πιο απλό θέαμα ανάμεσα στα λευκά ρούχα και τα χρώματα της πέτρας και της νύχτας>> και συνέχισε:<< Ένα σώμα σκύβει από το βάρος της ζωής ή της κούρασης χωρίς να χάσει την αρμονία του ανθρώπου που έμαθε να ζει με τους όρους της ζωής του σε αυτό τον κόσμο. Kι ο κόσμος αυτός του δίνει τη χαρά της γιορτής που αλαφραίνει το βάρος που κι αν δεν κρύβεται, όπως κι οι ρυτίδες του προσώπου και των χεριών, είναι ένα με τις συνθήκες του ήλιου και της εργασίας, της ζωής και της διάρκειάς της, της κίνησης και της στάσης. Αυτές οι φωτογραφίες σε κάνουν να καταλαβαίνεις πως προφανώς τέτοιοι άνθρωποι έχτισαν και λάξεψαν στην πέτρα αυτούς τους μοναδικούς ναούς>>.

Το κάλος του τόπου και η εκπληκτική αρχιτεκτονική των λαξευμένων εκκλησιών, σε συνδυασμό με τη δωρικότητα και την έντονη πνευματικότητα της ζωής των ανθρώπων, έμπνευσαν τον φωτογράφο Βασίλη Αρτικό. Επισκέφτηκε τη Lalibela τρεις φορές, βίωσε και γιόρτασε με τους κατοίκους της τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης. Οι φωτογραφίες της έκθεσης παρουσιάζονται σε φωτογραφικό λεύκωμα, με τον ομότιτλο της έκθεσης.

                                                                 Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΑΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΖΙΜΠΟΥΤΙ

Τί ώρα είναι; Η ώρα του παστίς. Ο ουρανός σκοτείνιασε στο Ντακάρ και υποδέχεται το αχνό φως της νέας Σελήνης. Στο σπίτι μας μπροστά στη θάλασσα, βγαίνοντας στη βεράντα βλέπεις την αμμουδιά, ακούς τα κύματα να σκάνε απαλά και τα αστέρια λάμπουν σαν κινούμενα καθρεφτάκια.

Τέτοια ώρα περνούσε ο Οσμάν να πιει μερικά ποτηράκια pastis μαζί με τον πατέρα μου. Βγήκα στη βεράντα και είδα τον αδελφό μου να έρχεται προς τα εδώ. Φέγγει μέσα στο σκοτάδι η φλόγα του τσιγάρου του σαν πυγολαμπίδα που ζωγραφίζει μικρές εναέριες διαδρομές. Δεν ήρθε μόνος του, είναι και ο Μπερνάρ μαζί του -ο γείτονάς μας-.

Απόψε θυμηθήκαμε την εκδρομή που κάναμε με τη πιρόγα στα ανοιχτά του Ατλαντικού. Αυτό που εντυπωσίασε όλους μας ήταν το «νεκροταφείο πλοίων». Τί να ήταν αυτό που οδήγησε αυτά τα πλοία στον βυθό; Ποια μοίρα; Η εικόνα αυτή χαράχτηκε στο μυαλό μας. Τόσα κατάρτια να προεξέχουν απ΄την επιφάνεια της θάλασσας γεμάτα κορμοράνους, γύπες και αετούς. Αυτά τα πουλιά είχαν βρει ένα σπίτι εκεί κι άλλα τόσα ψάρια ζουν στη δικιά τους κρυμμένη υγρή πολιτεία.

Τόσα φορτηγά πλοία μισοβυθισμένα. Ήταν κάπως τρομακτικό. Η ώρα έφτανε δώδεκα τα μεσάνυχτα. Τα μάγουλά μας έκαιγαν απ’το παστίς και τον αναβρασμό στη ψυχή μας απ’τις εικόνες που είχαμε δει εως τώρα στις εκδρομές μας. Στην παρέα προστέθηκε και ο Ιλφετού -ο νεαρός Σενεγαλέζος που μας βοηθούσε σε όλες τις δουλειές-. Ήξερε πως είχαμε ζήσει στο Τζιμπουτί και θέλησε να μοιραστεί μια ιστορία μαζί μας.
«Ξέρετε ότι στο νεκροταφείο πλοίων έζησα μια περίεργη περιπέτεια; Εκεί γνώρισα τον Φιλήμων!» μας είπε.

Βυθιζόμασταν σε νήδυμο ύπνο με το φλοίσβο σωστό νανούρισμα και τον Ιλφετού να μας διηγείται...

«Ο Φιλήμων, λοιπόν, φίλοι μου, ήταν σπουδαίος άνθρωπος... όμως...
Είναι αληθινή ιστορία, αλλά δεν σας λέω το πραγματικό του όνομα! Κάποτε ακούστηκε πως ένας ‘’άγιος’’ κυκλοφορούσε ανάμεσα στους αυτόχθονες κι έτρεχαν να τον γνωρίσουν. Τριγυρνούσε στις φτωχογειτονιές παραμυθιάζοντας τους ανθρώπους πως είναι θεός. Ακουγόταν πως έδινε κάτι μαγικούς σπόρους τυλιγμένους σε ύφασμα που είχε φέρει από το Τζιμπουτί. Οι τυλιγμένοι σπόροι δένονταν με σπάγγο στο μπράτσο εκείνου που ήθελε να έχει ωραία ζωή. Άκουγε τους προβληματισμούς τους και τους έταζε λαγούς με πετραχήλια, αφού πρώτα τους ζητούσε χρήματα, φαγητό, ρούχα και μια γωνιά να κοιμηθεί. Τους είχε πείσει τόσο πολύ όλους σε σημείο να έχει πειστεί κι ο ίδιος για την αγιοσύνη του. Κοιτιόταν στον καθρέφτη τα βράδια και καμάρωνε όταν είχε καταφέρει να κάνει το θαύμα του. Ένα θαύμα που ο ίδιος είχε σκηνοθετήσει. Έλεγε το μέλλον γιατί επικοινωνούσε με τον Θεό και είχε φρέσκα νέα για τον καθένα. Το πιο συνηθισμένο κόλπο του ήταν σε νέα ζευγάρια να μαντεύει πως δεν μπορούν να κάνουν παιδιά αλλά θα τα κατάφερναν με τους μαγικούς του σπόρους.

Με τον καιρό πλούτισε και έτσι αγόρασε και πλοίο! Σπίτι δικό του δεν είχε, όμως είχε το δικό του πλοίο. Στο πλοίο του, που ήταν ένα σαπιοκάραβο και χάρη σε αυτό έλεγε πως είναι εφοπλιστής, έκρυβε τα διάφορα αντικείμενα αξίας που είχε αποκτήσει απ’τις δωρεές που του έκαναν οι ευκατάστατοι αφρικάνοι. Τον είχαν για θεό κι έτσι του έκαναν όλα τα χατήρια.

Ο Φιλήμων, που ήταν το ψευδώνυμό του, γιατί του άρεσαν τα αρχαία ελληνικά ονόματα, ήταν άνθρωπος του γλεντιού και γεύτηκε απολαύσεις, ειδικά αφότου μάζεψε μπόλικο χρήμα. Του άρεσαν οι γυναίκες όμως δεν έπρεπε να παντρευτεί, γιατί θα έχανε το χάρισμα της επικοινωνίας με το Θεό. Μέσα στις απολαύσεις του ήταν και η κόρη μιας οικογένειας καλής τάξης που τον είχαν φιλοξενήσει κάποια βράδια να κοιμηθεί σπίτι τους. Η μικρή τον ερωτεύτηκε παράφορα αλλά εκείνος ήταν ανένδοτος. Δεν θα άφηνε με τίποτα να πάει στράφι μια καριέρα που του απέφερε χρήμα, για χάρη μιας κοπελίτσας. Όταν πια κατάλαβε πως θα μαζευόταν ολόκληρη ‘αγέλη’ για να τον κάνει τόπι στο ξύλο, κρύφτηκε στο πλοίο του και εξαφανίστηκε. Ήξερε για το «νεκροταφείο πλοίων». Αποφάσισε να βυθίσει το αγαπημένο του πλοίο, που το είχε ονομάσει «Σόλων – ο μεσολαβητής». Το σχέδιο του ήταν να μείνει πάνω στο «Σόλων» όσο περισσότερη ώρα μπορούσε. Τελευταία στιγμή θα άφηνε το πολυαγαπημένο του πλοίο και θα έφευγε με τη σωστική λέμβο φορτωμένη με μπαούλα γεμάτα με όλη τη περιουσία του, για να κρυφτεί προσωρινά στο Cabo Verde (Πράσινο Ακρωτήρι) και από εκεί θα ταξίδευε κάποια στιγμή ευθεία απέναντι για την Βενεζουέλα.

Δεν έχει σημασία πώς κατάφερε να το βυθίσει τελικά. Αυτό που έμεινε στη τραγική ιστορία είναι πως πάνω στην προσπάθεια του, ο καημένος ο Φιλήμων, να βυθίσει το πλοίο του, την κρίσιμη εκείνη ώρα που όλα είχαν πάει καλά στο σχέδιο του, καθώς είχε ετοιμάσει τη σωστική λέμβο για καθέλκυση, μπλόκαραν τα γρανάζια των αλυσίδων, των σκοινιών και οι ιμάντες που συγκρατούσαν τη σωτήρια βάρκα της διαφυγής του. Ένας τεράστιος κόμπος τον κράτησε για πάντα δεμένο με τη περιουσία του στον βυθό μαζί με το «Σόλων». Πρόφτασε να πετάξει τη φωτοβολίδα κινδύνου όμως το σήμα λήφθηκε αργά από το λιμενικό.

Λένε πως αν κάνεις μια βόλτα, τις βραδιές με μεγάλο φεγγάρι στο «νεκροταφείο πλοίων» -εκεί που ‘αφήνουν’ τα άχρηστα πλοία- ο Φιλήμων μοιάζει να είναι εκεί, να αιωρείται πάνω απ’το βυθισμένο του ‘Σόλων’ σαν πειρατής πάνω σε ένα κατάρτι. Μπορείς να τον δεις και ίσως να σου μιλήσει κιόλας. Το έκανα εγώ κάποτε.
Ένα βράδυ, πριν να έχω ακόμα τη δικιά μου βάρκα, με πήγε ο Οσμάν.
Ελάτε τώρα φίλοι μου! Κοιμάστε όρθιοι;»
«Σε ακούμε Ιλφετού, τί ωραία που τα λες...» είπαμε με μια φωνή.
«Πλέαμε, λέω, αρκετή ώρα ανάμεσα στα βυθισμένα κουφάρια των πλοίων, στη σκοτεινή θάλασσα.

Το φως του φεγγαριού ασήμιζε στους παφλασμούς και χρειαζόταν πολλή προσοχή όταν περνούσες από εκεί, μπορούσες εύκολα να χτυπήσεις σε κάποια μισοβυθισμένη πλώρη. Είχε απόλυτη ησυχία αλλά ξαφνικά άρχισε να με ανατριχιάζει ένας υγρός άνεμος. Είχα ανατριχιάσει τόσο πολύ που αν είχα κοτσίδες θα είχαν σηκωθεί όρθιες σαν κεραίες! Νομίζω πως τα χρειάστηκα! Χλωμιάζεις στην αρχή απ’το φόβο σου αν δεν έχεις ξαναδεί φάντασμα, όμως είναι φιλικός. Παρέα θέλει. Ήθελα να γυρίσουμε πίσω αρχικά, όμως η περιέργειά μου υπερνίκησε τους ενδοιασμούς μου. Κάτι σαν ομίχλη πύκνωνε μέχρι να εντοπίσουμε το σωστό πλοίο κι ύστερα ακούστηκε υπόκοφα το τραγούδι του...
Να’μουνα Θεός για λίγο,
απ’το φόβο να ξεφύγω,
να μπορώ να σου φωνάξω "σ’αγαπώ"
Όμως τι να πω για μένα,
είμαι τίποτα για σένα
και το βλέπω που σε χάνω και πονώωω,
πλοιαράκι μου γλυκό...
έλεγε ένα τραγούδι του Πάριου, τού άρεσε πολύ αυτός ο τροβαδούρος. Έτσι μάθαμε τον Πάριο στο Ντακάρ, γιατί μέχρι τότε μόνο ποδόσφαιρο γνωρίζαμε και Ολυμπιακό.

Όσοι περνούν από εκεί τα πρωινά κοιτούν αν επιπλέει τίποτα περίεργο. Κάποιοι τον βλέπουν στην αντανάκλαση του νερού, να τους γνέφει χαιρετισμό, μα με το κύμα χάνεται η εικόνα του και δεν ξέρεις αν αυτό που κοίταξες στα γαλαζοπράσινα νερά είναι εκείνος ή η φαντασία σου που οργίασε κάτω απ’το φως του ήλιου. Λένε πως εκεί που αιωρούνται οι ψυχές των νεκρών είναι σημάδι πως υπάρχει θησαυρός και ο θησαυρός του Φιλήμωνα έχει ενδιαφέρον, ωστόσο κανείς δεν στάθηκε τυχερός»

Τί ώρα είναι; Ώρα που ξημερώνει κι ανοίγουμε τα μάτια μας, τα γεμάτα άμμο και συνειδητοποιούμε ότι κοιμήθηκαμε στην παραλία. Διψάμε υπερβολικά και τινάζουμε την άμμο που μαζεύτηκε στις τσέπες μας. Τα ονειρευτήκαμε όλα αυτά; Κι όμως το νεκροταφείο πλοίων βρίσκεται εκεί και όποιος θέλει μπορεί να το δει. Κάπου στον Ατλαντικό.

                                                                                                                                                          Ειρήνη Σαββαΐδη

...Την εκδήλωση που έγινε για τον εορτασμό των ''100 χρόνων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδος και Αιθιοπίας'' στο Ηρώδειο, άνοιξε με την ομιλία του, ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Αιθιοπία, Νικόλαος Πατακιάς. Αναφέρθηκε στους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των δυο χωρών, και στην πρωτοβουλία της Ελληνικής Πρεσβείας της Ελλάδος στην Αντίς Αμπέμπα, να ανεβάσει την παράσταση με την ζωή του Σωκράτη στο Εθνικό Θέατρο της Αιθιοπίας και να τη μεταφέρει στην Ελλάδα. Στη συνέχεια μίλησε ο διάσημος Αιθίοπας ηθοποιός Ντεμπέμπε Εσέτου, ο οποίος αναφέρθηκε στο Σωκράτη και στη σημερινή πολιτική κατάσταση στη χώρα του. Η εκδήλωση έκλεισε με την ανάκρουση των εθνικών ύμνων των δυο χωρών και ακολούθησε η παράσταση του Εθνικού Θεάτρου της Αιθιοπίας, με τον τίτλο Bado Egir - Ο Σωκράτης ξυπόλητος στην Αθήνα.

...Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, από την Ελληνική πλευρά, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο Υφυπουργός Εξωτερικών Μάρκος Μπόλαρης, ενώ από την Αιθιοπική πλευρά, η Επίτιμος Πρόξενος της Αιθιοπίας στην Ελλάδα, Τερίνα Καλογεροπούλου-Αρμενάκη.

...Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία θα εκδώσουν ειδική αναμνηστική σειρά τριών γραμματοσήμων, με τον τίτλο ''Η ιστορική παράσταση του Εθνικού Θεάτρου της Αιθιοπίας, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, την 1η Οκτωβρίου 2018, με θέμα την ζωή του μεγάλου αρχαίου Ελληνα φιλοσόφου Σωκράτη, σηματοδοτεί την αναγέννηση των διπλωματικών σχέσεων Ελλάδος-Αιθιοπίας, στην αυγή της δεύτερης εκατονταετίας τους''. Την ίδια σειρά θα εκδώσουν και τα Αιθιοπικά Ταχυδρομεία και με τον ίδιο ακριβώς τίτλο.

...Τον εορτασμό των «100 χρόνων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδος και Αιθιοπίας», στην Αθήνα, τον χρηματοδότησαν μέλη του Ελληνισμού της Αιθιοπίας και συγκεκριμένα, οι παρακάτω χορηγοί:

- Η οικογένεια της Αλεξάνδρας Μαμαλίγκα-Προκοπίου.

- Η κατασκευαστική εταιρεία ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε, που δραστηριοποιείται στην Αντίς Αμπέμπα,

με πρωτοβουλία του Γιάννη Μαργιώλου.

- Η Τερίνα Στουραΐτη Mezzedimi, Επίτιμη Πρόξενος της Ελλάδος στο Τζιμπουτί.

- Η οικογένεια του Γιώργου Βλαχογιάννη.

- Η εταιρία HYDROS S.A Ethiopia, του Σταύρου Σταύρου.

- Ο Γιώργος Γεωργαλής, Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας της Ντίρε Ντάουας.

- Η Εταιρία σχεδιασμού και ένδυσης YORDI DESIGN COMPANY, της Yordanos Abera.

- Η Εμπορική Εταιρία BAMBIS PLC Ethiopia, του Χαράλαμπου Τσιμά.

- Ο Νικόλαος Χ. Πατακιάς, Πρέσβης της Ελλάδας στην Αιθιοπία.

...Στη συνέντευξη τύπου, που έδωσε ο επικεφαλής του αιθιοπικού θιάσου, Ντεμπέμπε Εσέτου, στην Ένωση Ελλήνων Συντακτών, αναφέρθηκε και στις σχέσεις του με τους Έλληνες της Αντίς Αμπέμπας και ανέφερε: Το πρώτο ούζο, το ήπια στο μπαρ King George του Ορτεντζάτου, ενώ τον πρώτο μπακλαβά τον έφαγα στο ζαχαροπλαστείο Ras Makonen του Γανωτάκη και τα βιβλία μου τα αγόραζα από το βιβλιοπωλείο του Γιαννόπουλου.

...Εκπρόσωπος του Συλλόγου Ελλήνων Αιθιοπίας, Σταύρος Ε. Βινιεράτος, παραβρέθηκε στην δεξίωση, που έδωσε το Επίτιμο Προξενείο της Αιθιοπίας στην Ελλάδα, προς τιμή των μελών του Εθνικού Θεάτρου της Αιθιοπίας. Σε μήνυμα του, τους εξέφρασε την χαρά του, για την παρουσία τους στο Ηρώδειο. Τους ενημέρωσε, ότι, οι Έλληνες της Αιθιοπίας τους παρακολουθήσαν με μεγάλη συγκίνηση και την εκδήλωση, χρηματοδότησαν Έλληνες, που γεννήθηκαν στην Αιθιοπία. Επίσης, συνεχάρη τον Πρέσβη Νικόλαο Πατακιά, για την πρωτοβουλία του και ευχαρίστησε την Σοφία Πατακιά και την Βαρβάρα Γκεμπιάου, για τις προσπάθειες που έκαναν, ώστε να πετύχει η εκδήλωση. 

                                                                                                                                                             Σταύρος Ε.Βινιεράτος

Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ ΞΥΠΟΛΗΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Τη Δευτέρα 1 Οκτωβρίου, οι καρδιές της αιθιοπικής κοινότητας της Αθήνας και της ελληνικής κοινότητας της Αντίς Αμπέμπα θα χτυπήσουν μαζί στο Ηρώδειο. Στο πλαίσιο του εορτασμού των «100 χρόνων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδος και Αιθιοπίας», το Εθνικό Θέατρο της Αιθιοπίας θα παρουσιάσει την παράσταση «Ο Σωκράτης ξυπόλυτος στην Αθήνα», για τη ζωή του Ελληνα φιλοσόφου, ένα έργο βασισμένο σε δύο Διαλόγους του Πλάτωνα («Φαίδων» και «Κρίτων») και στην «Απολογία του Σωκράτη».Τα παραπάνω, έγραψε η δημοσιογράφος Λίνα Γιάνναρου, στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, στο φύλλο της Τετάρτης 19 Σεπτεμβρίου 2018.

Και πραγματικά, όλοι ήμασταν εκεί, παρά τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Το Αρχαίο Θέατρο γέμισε με Έλληνες της Αιθιοπίας, Αιθίοπες που ζουν στην Ελλάδα και Έλληνες που αγαπούν την Αιθιοπία. Παρακολουθήσαμε μια μοναδική παράσταση, βλέποντας τους Αιθίοπες ηθοποιούς να φορούν τις αρχαίες ελληνικές ενδυμασίες και τους Αιθίοπες θεατές να παρακολουθούν, για πρώτη φορά, από κοντά τους καλύτερους ηθοποιούς της χώρας τους. 

Ο Αιθίοπας Σωκράτης έκανε το κοινό να τον λατρέψει και να γελάσει με τις υπέροχες κόντρες του με την Ξανθίππη, αλλά και με τους διαλόγους που έχει με άλλους Αθηναίους της εποχής. Οι Αιθίοπες που βρέθηκαν στην παράσταση παρακολούθησαν το έργο στη γλώσσα τους, χειροκροτώντας παρατεταμένα μετά από κάθε πράξη, ενώ οι Έλληνες και οι υπόλοιποι θεατές, είδαν το έργο, μεταφρασμένο σε ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

Οι Αιθίοπες ηθοποιοί, απόλαυσαν την παρουσία τους στο Ηρώδειο, κάτι που φάνηκε από την ενέργεια που έβγαλαν στη σκηνή. Στο τέλος της παράστασης, συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της σκηνής και έψαλλαν, ευχαριστώντας τον θεό ''που η ήμερα τελείωσε τόσο καλά''.

Η παράσταση παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και την παρακολούθησαν 2.200 άτομα !!!

Οι συντελεστές του έργου:

Συγγραφέας: Maxwell Anderson

Μετάφραση στα Αμαρινιά: Aschalew Fekede

Σκηνοθέτης: Rahel Teshome Mohamed

Βοηθός Σκηνοθέτη: Βαρβάρα Γκεμπιάου και Endale Birhanu Mekonen

Σεναριογράφοι: Debebe Eshetu, Rahel Teshome Mohamed

Διευθυντής Παραγωγής: Βαρβάρα Γκεμπιάου

Make-up artist: Ναταλία Ηρειώτη Γκεμπιάου

Έπαιξαν οι παρακάτω ηθοποιοί:

Σωκράτης: Henok Therabrurck, Ξανθίππη: Azage Meseret Hiwot, Παυσανίας: Daniel Ashenai Gezaw, Θεοδότη: Tarik Asteriaye Brhan, Κρίτων: Mahateme Hayle Weldetensaye, Φαίδων: Solomon Teka Wolde, Λύκων: Merid Tesfaye Mekonnen, Δικαστής: Getachew Seleshi Asfaw, Λαμπροκλής: Nigussie Bayle Shite, Λύσις: Surafel Tsegaye Abate, Σάτυρος: Getenet Teka Mamo, Κριτίας/Ένορκος: Yematawerk Tadese Demeke, Μέλητος: Endale Birhanu Mekonen, Ανυτος: Tesfaye Gebremariam-Sahlemariam και Πυθία: Alganesh Tariku Egigu.

                                                                                                                      Σταύρος Ε. Βινιεράτος

                                        BADO EGIR- Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΞΥΠΟΛΗΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Την Δευτέρα 1η Οκτωβρίου οι πόρτες του Ωδείου Ηρώδου Αττικού, άνοιξαν, για να υποδεχθούν, για πρώτη φορά, το Εθνικό Θέατρο Αιθιοπίας, που ανέβασε την παράσταση «Bado Egir / Ξυπόλητος στην Αθήνα. Η Ζωή του Σωκράτη».

Στην Αιθιοπία, το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά το 2017 με πολύ μεγάλη επιτυχία σε ένα θέατρο 1250 θέσεων. Από τότε παίζεται μέχρι και σήμερα κάθε Κυριακή με αθρόα συμμετοχή των θεατών.

Στους χαιρετισμούς που προηγήθηκαν της παράστασης, μας έγινε γνωστό ότι στην Ελλάδα έφτασε μετά από πρωτοβουλία του κυρίου Νικόλαου Χ. Πατακιά, Πρέσβη της Ελλάδας στην Αιθιοπία και Μόνιμου Αντιπροσώπου στην Αφρικανική Ένωση. Για να καταστεί εφικτή η πραγματοποίησή της και μάλιστα με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, συνέβαλαν ιδιώτες, οργανισμοί, φορείς. Ανάμεσά τους και ο Σύλλογος Ελλήνων Αιθιοπίας που εδρεύει στην Αθήνα και πασχίζει να κρατά ενωμένους τους δεσμούς.

Ο Debebe Eshetu, σπουδαίος ηθοποιός με μια πολύχρονη καριέρα πίσω του και μια ξεχωριστή προσωπικότητα στη χώρα του, ευχαρίστησε με τη σειρά του, βαθειά συγκινημένος για τη δυνατότητα που του δόθηκε, να δει την παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού κάτω από την Ακρόπολη, συμπληρώνοντας πως αυτό θα μπορούσε να είναι και το «κύκνειο άσμα του» στην καλλιτεχνική του καριέρα. Για λόγους υγείας, στην παράσταση τον αντικατέστησε ο Henok Therabrurck, ένας ομολογουμένως εξαιρετικός ηθοποιός. Μεγάλη ήταν η συγκίνηση όταν αναφέρθηκε και στο μοναδικό βιβλιοπωλείο της Αντίς Αμπέμπα, κοιτίδα πολιτισμού της εποχής, το οποίο ανήκε στην οικογένεια Γιώργου Γιαννόπουλου. Από εκεί προμηθευόταν τα βιβλία του, ανοίγοντας δρόμο στη γνώση.

Τελειώνοντας και πριν αρχίσει η παράσταση, μια προσευχή βγήκε από τα χείλη του, για την καλή έκβαση της βραδιάς και της παράστασης.

Ο κόσμος είχε μαζευτεί από νωρίς στον προαύλιο χώρο, αψηφώντας την «αμφιθυμία» του ουρανού, αν θα συνέχιζε τις επί τέσσερεις ημέρες βροχές του ή απόψε θα έκανε την εξαίρεση. Και την έκανε προς χάριν αυτού που θα ακολουθούσε!

Και οι κερκίδες γέμισαν με χρώματα, αφού πολλοί Αιθίοπες και Αιθιοπίδες φορώντας τα πολύχρωμα ρούχα, μαντίλια και τοπικές τους φορεσιές έκαναν την εμφάνισή τους. Παρακολούθησαν την παράσταση στη γλώσσα τους ενώ οι υπόλοιποι διαβάζαμε τη μετάφραση σε ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους.

Οι ηθοποιοί ερμήνευσαν με σεβασμό τους ήρωες του έργου παρασέρνοντάς μας, σε ευφορία και παράλληλα σε βαθιά σκέψη, στις σκηνές από την καθημερινότητα του ζευγαριού Σωκράτη-Ξανθίππης και τις διαφορετικές αντιλήψεις τους για τη ζωή και τις ανάγκες της, σε συγκινητικές στιγμές με το σπαραγμό των παιδιών του Σωκράτη και βέβαια το πικρό τέλος του.

Η παράσταση ήταν πραγματικά άρτια και μας καθήλωσε με τον σεβασμό που αποδόθηκε. Σκηνοθεσία, ερμηνείες, κοστούμια, σκηνικά, συνθέτουν το τελικό αποτέλεσμα.

Όρθιοι τους χειροκροτήσαμε στο τέλος της παράστασης, αφού κατάφεραν να σταλάξουν στην ψυχή μας το πνεύμα της Δημοκρατίας μέσα από τα λόγια του Αθηναίου/Παγκόσμιου Φιλοσόφου Σωκράτη, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο!

Η προσευχή των ευχαριστιών βγήκε αυθόρμητα από τα χείλη όλων επί σκηνής!

                                                                                                                                                  Μαίρη Κρητικού

                  Η ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΑΙΘΙΟΠΩΝ, ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στο εφετινό 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ της Χριστίνας Βάζου, με τον τίτλο: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ ΜΕ ΑΓΑΠΗ-ΕΛΛΗΝΟΑΙΘΙΟΠΙΚΑ. Αναφέρεται στην ζωή των Ελληνο-Αιθιόπων, από την εποχή που ήρθαν στην Αιθιοπία οι πρόγονοι τους, Έλληνες μετανάστες πρώτης γενιάς, μέχρι και σήμερα.

Η σκηνοθέτρια του έργου, Χριστίνα Βάζου, γράφει στον πρόλογο του έργου: Το 1997 έκανα ένα φωτογραφικό ρεπορτάζ για την Ελληνική κοινότητα της Αντίς Αμπέμπα και ήρθα σε επαφή με τους Ελληνοαιθίοπες, μια μικρή ομάδα (πάνω από 300 άτομα) που βιώνουν μια ιδιαίτερη κατάσταση. Πιστεύω ότι το γεγονός ότι είμαι Ελληνογερμανίδα και ότι έχω ζήσει ως παιδί στο Κογκό, έπαιξε ρόλο για το ενδιαφέρον που μου κίνησε η ιδιαιτερότητα της ζωής τους. Μετά από 20 χρόνια αποφάσισα να καταγράψω με το φακό μου και να φέρω στο φως σημαντικές πλευρές των βιωμάτων τους. Στόχος μου είναι να αναδείξω τα θέματα που αντιμετωπίζουν κουβαλώντας στις βαλίτσες τους βιώματα από δύο πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους πολιτισμούς.

Τα μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αιθιοπίας βοήθησαν με κάθε τρόπο για την επιτυχία του έργου. Προσέφεραν πλούσιο φωτογραφικό υλικό και σημαντικές πληροφορίες. Η Αθηνά Φραγκούλη είναι η επιστημονική σύμβουλος, ενώ η Αλεξάνδρα Μαμαλίγκα-Προκοπίου και ο Γιάννης Μαργιώλος, είναι εκ των χορηγών του έργου.

Το Ντοκιμαντέρ προβλήθηκε, στο Addis International Film Festival, στην Αιθιοπία και στο London Greek Film Festival, στην Αγγλία.

Στο έργο συμμετέχουν οι παρακάτω: