Άνθρωποι της Τέχνης

Post date: Aug 5, 2015 3:43:55 PM

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ

Η Εθνική Λυρική Σκηνή τίμησε, με τον καλύτερο τρόπο, τον Στέφανο Λαζαρίδη, ένα σπουδαίο μέλος του Ελληνισμού της Αιθιοπίας. Του αφιέρωσε τις δυο όπερες του Τζάκομο Πουτσίνι, Μποέμ και Τόσκα, οι οποίες παρουσιάσθηκαν στις νέες εγκαταστάσεις της, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Εκεί οργάνωσε και την έκθεση με τον τίτλο ''Στέφανος Λαζαρίδης: Κυνικός Ρομαντικός'' όπου, προβλήθηκε το καλλιτεχνικό έργο του μεγάλου μας σκηνογράφου και σκηνοθέτη. 

Γεννήθηκε στην Ντίρε Ντάουα (1942), οι γονείς του ήταν ο Νικόλας Λαζαρίδης και η Αλεξάνδρα Καρδοβίλη, γεννημένοι και οι δυο στην Αιθιοπία. Διετέλεσε μαθητής της Μπολλολάκειου Σχολής στην Ντίρε Ντάουα, του Ελληνικού Σχολείου της Αντίς Αμπέμπας, της 'Ecole Internationale της Γενεύης και απέκτησε το Γενικό Πιστοποιητικό Εκπαίδευσης (General Certificate of Education-GCE), στο Λονδίνο.

...Σπούδασε θέατρο στο Byam Shaw School of Art στο Κένσινγκτον και αργότερα στο Central School of Speech and Drama. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός, οτι, ενώ δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στις παραπάνω σχολές, άφησε ένα τόσο σημαντικό έργο. Σύμφωνα με τον μαθητή του, Αντώνη Βολανάκη, αυτό οφείλεται στο μεγάλο ταλέντο του και στην πενταετή εμπειρία που απέκτησε, δίπλα στον σπουδαίο σκηνογράφο Νικόλα Γεωργιάδη. 

...Σε ηλικία μόλις 25 χρόνων, του ανάθεσαν τα σκηνικά του θεατρικού έργου ''Καλοκαίρι και Kαταχνιά'' του Τέννεση Ουίλλιαμς, το οποίο παίχθηκε στο Guildford Theater (1967). Η επιτυχία δεν άργησε να έρθει: τον επόμενο χρόνο σχεδίασε το σκηνικό του μπαλέτου ''Περιπλανώμενος Ιππότης'', του Άντονυ Τιούντορ, που παρουσίασε η περιοδεύουσα ομάδα του Βασιλικού Μπαλέτου της Αγγλίας.

...Τελικά τον κέρδισε η όπερα. Το 1970, ο Βρετανός σκηνοθέτης Τζων Κόπλευ τον κάλεσε να αναλάβει, για πρώτη φόρα, τα σκηνικά μιας όπερας. Ήταν η όπερα “Κάρμεν” του Μπιζέ, παραγωγή της Εθνικής Όπερας της Αγγλίας. Η συνεργασία με το παραπάνω ίδρυμα τον καθιέρωσε και κράτησε 30 χρόνια. Συνεργάσθηκε με 'Οπερες Ηνωμένων Πολιτειών, Ιαπωνίας, Αυστραλίας και των Ευρωπαϊκών πόλεων: Μιλάνο, Βενετία, Βερολίνο, Ζυρίχη, Μπολόνια και Στουτγάρδη.

...Εκτός από την σκηνογραφία, έκανε και την σκηνοθεσία σε τέσσερις παραγωγές: ''Ορφέας και Ευρυδίκη'' του Γκλουκ, για την Όπερα του Σίδνεϊ, ''Οιδίποδας Τύραννος'' του Στραβίνσκι και ''Πύργος του Κυανοπώγωνα'' του Μπάρτοκ, για την Όπερα της Σκωτίας και στην Ελλάδα την ''Αρχή της Ζωής'' του Δημήτρη Δημητριάδη, που παίχτηκε στο Θέατρο Αμόρε.

...Σκηνοθέτησε και σκηνογράφησε μουσικές συναυλίες, όπως αυτή του Βρετανικού ποπ συγκροτήματος ''Ντουράν Ντουράν'', η οποία έγινε κατά την διάρκεια της περιοδείας του, στην Βόρειο και Νότιο Αμερική (1993). Επίσης, του έγινε πρόταση να αναλάβει και την περιοδεία του Μάικλ Τζάκσον, στην Ευρώπη. Τελικά η συνεργασία αυτή, δεν πραγματοποιήθηκε.

...Αξίζει να σημειωθεί οτι είχε την φήμη, πως ήταν ένας “ακριβός σκηνογράφος'', κάτι που δεν ενοχλούσε τους διοργανωτές. Και το σημαντικότερο, τις περισσότερες φορές, ο ίδιος ''επέλεγε τον σκηνοθέτη''. Μέχρι τότε ήταν καθαρή αρμοδιότητα του σκηνοθέτη να επιλεγεί τους συνεργάτες του. 

...Το αρχείο του βρίσκεται στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και στο Μουσείο Victoria και Albert στο Λονδίνο, η δε συλλογή των βιβλίων του στο αρχείο του Εθνικού Θεάτρου της Αγγλίας και τα σχεδία των παραστάσεων, στα θέατρα που συνεργάσθηκε. 

…Τέλος, διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (2006-7). Κατά την διάρκεια της θητείας του, την αναβάθμισε με στόχο να την κάνει γνωστή στο εξωτερικό. Το αποτέλεσμα ήταν να έρθει σε σύγκρουση με το Δ.Σ και με το Σωματείο Εργαζομένων της. Η διακοπή της συνεργασίας των, ήταν πλέον μονόδρομος. Ο χρόνος όμως τον δικαίωσε. Σήμερα, η Εθνική Λυρική Σκηνή λειτουργεί και αναπτύσσεται σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό του Στέφανου Λαζαρίδη. Έφυγε από κοντά μας το 2010.

...Πηγή του άρθρου, είναι τα άρθρα του Αντώνη Βολανάκη και της Ίσμα Τουλιάτου, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο εγχειριδίο της έκθεσης.

Η Διδώ Λυκούδη στο Festival de l'Imaginaire. (Φωτογραφία: Marie Noelle Robert)

ΔΙΔΩ ΛΥΚΟΥΔΗ 

Η σκηνοθέτης και ηθοποιός Διδώ Λυκούδη είναι ένα δικό μας παιδί. Kόρη του Μπάμπη Λυκούδη και της Λούλας Παπατάκη από την Αντίς Αμπέμπα, γεννήθηκε στην Αιθιοπία και τέλειωσε το Γαλλικό λύκειο Guebre Mariam. Στη Γαλλία σπούδασε στην δραματική σχολή του Jacques Lecoq, αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστήμιου της Σορβόννης και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Θεάτρου.

Σκηνοθέτησε και ερμήνευσε τα παρακάτω έργα:

- Στην Ελληνική ταινία «Τα όπλα μου ρίχνουν λουλούδια» του Γιάννη Φαφούτη κέρδισε το Α’ βραβείο γυναικείας ερμηνείας στο φεστιβάλ Μεσογειακού Κινηματογράφου της Bastia, στη Γαλλία. Συμπρωταγωνιστής στο έργο αυτό ήταν ο Γιώργος  Κιμούλης. Η ταινία παίχτηκε, από το Γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό FR3 (1981).

- Από το 1984 σκηνοθετεί και ερμηνεύει στα αρχαία Ελληνικά δέκα αρχαίες τραγωδίες, που έχουν διεθνή προβολή. Σε δυο από αυτές, την «Κασσάνδρα» του Αισχύλου και το «Τρίπτυχο», αποσπάσματα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, την μουσική έγραψε ο Ιάννης Ξενάκης (1987).

- Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Αντίς Αμπέμπας τη δραματική τέχνη και την αρχαία Ελληνική τραγωδία. Ανέπτυξε εκεί το τμήμα θεάτρου, σκηνοθέτησε τους «Πέρσες» του Αισχύλου, το «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Σαίξπηρ και «Περιμένοντας τον Goddot» του Becket. Έκανε το ντοκιμαντέρ «Οιδίπους επί Κολωνώ» με απαγγελίες των μαθητών του Ελληνικού σχολείου (2009).https://www.youtube.com/watch?v=8tbK5fLpJbU

- Η Διδώ Λυκούδη ήταν, μαζί με τον Philippe Brunet, επικεφαλής του φεστιβάλ «Τα Διονύσια» στο Παρίσι που διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Εκεί, όλα τα έργα παίχτηκαν στην αρχαία  Ελληνική και Λατινική γλώσσα (2005-09).

- Σκηνοθέτησε και ερμήνευσε την παράσταση «Ερωτικά αποσπάσματα της Βασίλισσας του Σαββά», συνοδευόμενη από τον βιολιστή Igal Shamir. Το κείμενο του έργου, που είναι αποσπάσματα από το ιερό βιβλίο των Αιθιόπων του Kebre Negest, το οποιο ειναι  γραμμένο στην αρχαία Αιθιοπική γλώσσα της Γκέζ, το μετέφρασε στα Γαλλικά (2007).

- Το 2009 παρουσίασε στην Αθήνα, σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της ίδιας, το έργο «Η πύλη των δακρύων. Επιστροφή στην Αβησσυνία», έργο βασισμένο σε κείμενα του Jean-Claude Guillebaud και φωτογραφίες του Raymond Depardon. Η ίδια παράσταση δόθηκε και στην Αιθιοπία, οργανώθηκε από την Γαλλική εφημερίδα ‘’Le Monde’’, με την παρουσία του συγγραφέα και Γάλλων θεατών (2010).

Σήμερα, ασχολείται με τις προσευχές που λένε οι ζητιάνοι στην Αιθιοπία. Έχουν γραφτεί, από τον ‘’λεπρό’’ Βασιλιά Λαλιμπέλα. Πιστεύει ότι η μουσικότητά τους, έχει βαθιές ρίζες που φθάνουν μέχρι την Αρχαία Ελλάδα.

                                                                            ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΕΙΤΑΝΙΔΗΣ

Ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Σεϊτανίδης, είναι ένα δικό μας παιδί. Είναι γιός  της Μαίρης Στεφάνου από την Ντίρε  Ντάουα  και του Αιματολόγου Καθηγητή Βασίλη Σεϊτανίδη. Γεννήθηκε στην Αθήνα και ειναι απόφοιτος του    Κολλεγίου Αθηνών. Παράλληλα  με τις  σπουδές του στην Οδοντιατρική Σχολή Αθηνών, σπούδασε και  σκηνοθεσία  στη Σχολή Κινηματογράφου του Λυκ.Σταυράκου (1988).

Στη συνέχεια έγινε δεκτός, για μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών,    του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης (1988) όπου εφοίτησε για δύο χρόνια. Υπήρξε υπότροφος, του      Ιδρύματος «Αλέξανδρος Ωνάσης»   καθώς  και του Ιδρύματος «Fulbright».

Σκηνοθέτησε τις παρακάτω ταινίες:

- Η πρώτη του ταινία «Ο Αιώνιος Φοιτητής», τιμήθηκε  με το  βραβείο  του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, του Υπουργείου Πολιτισμού (2001). Παρουσιάστηκε στο 42ο Φεστιβάλ Kκινηματογράφου της Θεσσαλονίκης και πήρε      το βραβείο σεναρίου, από την Ένωση Ελλήνων Συγγραφέων. Στο Φεστιβάλ κινηματογράφου του Houston USA,  δόθηκε στην ταινία τιμητική διάκριση (2003). Πρωταγωνιστές, ήταν ο Αιμίλιος Χειλάκη και η Μαρία Σολωμού.  

- Στην ταινία «Η Εύκολη Λία» του Βαγγέλη Σεϊτανίδη, πρωταγωνιστικό ρόλο  είχε  ένα άλλο δικό μας παιδί, η   Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους (2005). Η εξ απαλών ονύχων γνωριμία των γονιών τους από την Ντίρε     Ντάουα, ήταν για    τα παιδιά τους, μια μεγάλη έκπληξη.

- Σκηνοθέτησε την τηλεοπτική σειρά «Αληθινοί έρωτες» που παίχτηκαν στο τηλεοπτικό σταθμό του ΑΛΦΑ     (2008). Επίσης  διασκεύασε για την τηλεόραση, τη γνωστή ταινία «Λούφα και Παραλλαγή», που προβλήθηκε στην NET το 2006.

- Η ταινία «Κάτω από το μακιγιάζ σου» (2009), με την Αριελ Κωνσταντινίδη και τον Τζώνη Μουριάδη,    προβλήθηκε    στις «Νύχτες πρεμιέρας» του κινηματογράφου Απόλλων και παρουσιάστηκε στο 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

- Τον Φεβρουάριο   του 2011,  προβλήθηκε  με  επιτυχία  στους κινηματογράφους,  η τέταρτη  κατά σειρά  ταινία μεγάλου μήκους , το «Έτερον ήμισυ» με πρωταγωνιστές, την Κατερίνα Παπουτσάκη και τον Βλαδίμηρο   Κυριακίδη.

- H νέα ταινία του Βαγγέλη Σεϊτανίδη ‘’Με Χωρίς Γυναίκες’’ προβλήθηκε πρόσφατα στις Ελληνικές αίθουσες. Πρόκειται για ένα ταξίδι δρόμου που κάνουν δύο φίλοι 40άρηδες, ψάχνοντας μια παλιά τους συμμαθήτρια, αλλά στην ουσία τον παλιό τους εαυτό, τα χαμένα όνειρα, τη χαμένη χαρά. Πρωταγωνιστούν, ο Θοδωρής Αθερίδης      και ο Δημήτρης Ημελλος.

Τέλος, με τον μέντορά του Νίκο Παναγιωτόπουλο έχει συνυπογράφει το σενάριο της ταινίας  «Beautiful People». Συνεργάστηκε με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, ως βοηθός σκηνοθέτη.  Έχει δημοσιεύσει μονογραφίες και δοκίμια σχετικά με τον κινηματογράφο, ενώ έχει σκηνοθετήσει και ταινίες μικρού μήκους.        

Η Abebech Ejegu, στο ρόλο της Hirut

  ΛΑΜΠΡΟΣ ΓΙΟΚΑΡΗΣ

Hirut Abatwa Manew  είναι ο τίτλος της πρώτης Αιθιοπικής ταινίας, που προβλήθηκε την δεκαετία του 1960. Σκηνοθέτης ήταν ένας Έλληνας, ο Λάμπρος Γιόκαρης, από την Ντίρε Ντάουα.

Πρόκειται για μια ασπρόμαυρη ταινία, όπου μία κοπέλα, η Hirut, προσπαθεί να βρεί ποιος είναι  ο πατέρας της. Το σενάριο βασίστηκε στο βιβλίο του Αιθίοπα δημοσιογράφου και θεατρικού συγγραφέα Mammo Wudneh. Πρωταγωνίστρια του έργου ήταν η Abebech Ejegu.

Την παραγωγή του έργου  την έκανε η εταιρεία Ilala Ibsa. Η επεξεργασία  της ταινίας έγινε στην Ιταλία και κατασκευάστηκαν  25 αντίγραφα. Tο πρωτότυπο της ταινίας φυλάσσεται στο θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας Ανάπτυξης της Αιθιοπίας. Το κράτησε ως εγγύηση, για τη χρηματοδότηση της ταινίας

Ο Λάμπρος Γιόκαρης  επέστρεψε από την Ευρώπη,  όπου σταδιοδρομούσε, για να ασχοληθεί με την ταινία. Εμείς, οι Έλληνες της Αιθιοπίας, ήμασταν υπερήφανοι, που ένας δικός μας άνθρωπος είχε αυτήν την  πρωτοβουλία. Tην πρεμιέρα του έργου την παρακολούθησε και ο Χάιλε Σελάσιε .