Οι Δωδεκανήσιοι

                                                                                             

... Το 1913 η Ιταλία κατέλαβε τα νησιά της Δωδεκανήσου, από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Έλληνες σε όλον τον κόσμο, αντιδρούσαν με συνεχείς διαμαρτυρίες, όπως συνέβη και στην Αιθιοπία.

... Με την ολοκλήρωση των έργων για τη διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ στην Αίγυπτο, πολλοί τεχνίτες από τη Δωδεκάνησο, ήρθαν στην Αιθιοπία και συνέβαλαν στην ανοικοδόμηση της χώρας.

... Ερχόμενοι στην Αντίς Αμπέμα, ίδρυσαν δύο συλλόγους, τον Καρπαθιακό Εκπαιδευτικό Σύλλογο και τον Παρροδιακό Εκπαιδευτικό Σύλλογο.

... Βρισκόμαστε στο 1923, η Αιθιοπία είναι το μοναδικό ανεξάρτητο κράτος της Αφρικής, η Ερυθραία είναι και αυτή υπό την κατοχή της Ιταλίας, η οποία έχει πρωθυπουργό τον Μπενίτο Μουσολίνι.

... Άμισθος πρόξενος της Ελλάδος στην Αιθιοπία είναι ο γιατρός Ιάκωβος Ζερβός. Ανέλαβε τη θέση, μετά από προτροπή του Αντιβασιλέα της Αιθιοπίας Ρας Τάφαρι (μετέπειτα Χαίλε Σελάσιε).

... Το Προξενείο της Ελλάδος αναφέρεται συνεχώς στο θέμα της Δωδεκανήσου και η ένταση με την Ιταλική πλευρά έχει πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να μην επιτραπεί στον Ι. Ζερβό να επισκεφθεί την Ερυθραία.

... Η Ιταλική Πρεσβεία, σε επιστολή της προς το Υπουργείο των Εξωτερικών της Ιταλίας, αναφέρεται με αρνητικά σχόλια για τις πρωτοβουλίες του Ι.Ζερβού. Προτείνει δε, για να εκτονωθεί η ένταση, να ικανοποιηθεί το αίτημα του και να του δοθούν 2.500 τάληρα Μαρίας Τερέζας, ως αποζημίωση, για την απαγόρευση εισόδου του στην Ερυθραία.

... Οι Δωδεκανήσιοι βρίσκονται σε δύσκολη θέση, τα μέλη του Καρπαθιακού συλλόγου αρνούνται να γίνουν Ιταλοί υπήκοοι.Δέχονται όμως τα μέλη του Παρροδιακού συλλόγου, που έχουν και την υποστήριξη της εφημερίδας Αιθιοπικός Κόσμος.

... Στην εκκλησία, ο ιερέας Κύριλλος υποστηρίζει τις θέσεις των Δωδεκανήσιων με Ιταλική υπηκοότητα, αντιδρώντας το Ελληνικό Προξενείο, για την στάση του, ζητεί την ανάκληση του, από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας.

... Το κλίμα μεταξύ των δυο πλευρών εξομαλύνθηκε το 1930, όταν το Υπουργείο των Εξωτερικών της Ελλάδος διορίζει Γενικό Πρόξενοστην Αιθιοπία, τον Δημήτριο Νικολόπουλο.

Όταν οι Ιταλοί εισέβαλαν στην Αιθιοπία το 1936, τα στρατεύματα κατοχής συνόδευαν και Δωδεκανήσιοι με Ιταλική υπηκοότητα.

... Όταν το 1941 οι Βρετανικές δυνάμεις απελευθέρωσαν την Αιθιοπία, θέλησαν να απελάσουν τους Δωδεκανήσιους που είχαν Ιταλική υπηκοότητα, αλλά με ενέργειες του δικηγόρου Στέφανου Περδίκη αυτό απετράπη.

... Τέλος, πολλά από τα παραπάνω στοιχεία είναι από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, του νόμου Δωδεκάνησου, στην Ιταλική γλώσσα, μας τα έστειλε η Ειρήνη Τόλιου (συζ.Στέφανου Τόλιου) από τη Ρόδο, και τα μετέφρασε στα Ελληνικά, η Δέσποινα Κωσταδήμα από την Αντίς Αμπέμπα.