ΕΡΥΘΡΑΙΑ

QOHAITO: ΜΙΑ ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ                                             19 Δεκεμβρίου 2025   

Η Qohaito, είναι μια αρχαία πόλη της Ερυθραίας.

Βρίσκεται στη νότια Ερυθραία,120 χλμ. νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας Ασμάρα και σε υψόμετρο 2.500 μέτρα, πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ήταν ένα πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο, που άκμασε από το 100 έως το 700 μ.Χ. και εγκαταλείφθηκε στον 9ο αιώνα μ.Χ. 

Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ήταν ένας εμπορικός κόμβος, που συνέδεε τα υψίπεδα της Ερυθραίας, με το λιμάνι της Adulis, στην Ερυθρά Θάλασσα. Εκεί μπορούσαν οι έμποροι να ανταλλάσσουν αγαθά, όπως ήταν το ελεφαντόδοντο και ο χρυσός, με εμπόρους από την Αραβία, την Ινδία και χωρών της Ρωμαϊκής και Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. 

Η αρχαία πόλη Qohaito, περιγράφεται από τον Αλεξανδρινό γεωγράφο Πτολεμαίο, ως ένας μεγάλος οικισμός, που βρίσκεται στη διαδρομή μεταξύ της Adulis και της ενδοχώρας. Ενώ στο «Περίπλους της Ερυθραίας Θάλασσας» (έγγραφο εμπόρων του 1ου αιώνα μ.Χ.) αναφέρεται ως μια πόλη στην ενδοχώρα, που για να την επισκεφθεί ένα καραβάνι, χρειάζεται τρεις ήμερες, από την Adulis.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Qohaito, χρονολογείται πριν από τον πολιτισμό της Αξώμης και τα ερείπιά του μας λένε την ιστορία μιας ακμάζουσας αρχαίας πόλης, που υπήρχε στην 1η χιλιετία π.Χ. Υπάρχουν τάφοι, δεξαμενές λαξευμένες σε βράχια, περίτεχνα γλυπτά σε πέτρα και αρχαίες επιγραφές. Η δεξιοτεχνία αυτών των ερειπίων υποδηλώνουν ότι και το Qohaito. ήταν κάποτε ένα σημαντικό πολιτιστικό κέντρο. 

Σήμερα υπάρχουν τα παρακάτω ερείπια: 

- Ο Ναός της Mariam Waqino, ο οποίος πιστεύεται ότι ήταν τόπος λατρείας και πιθανώς πρώιμος χριστιανικός χώρος. Τα ερείπια του μεγάλου προχριστιανικού ναού, είναι μια ορθογώνια βάση και αρκετοί πυλώνες. Πρόκειται για έναν σημαντικό αρχαιολογικό έργο, το οποίο προσφέρει μια εικόνα για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις της περιοχής, κατά την αρχαιότητα. 

- Το Sahira Dam, είναι μια εντυπωσιακή πέτρινη δεξαμενή νερού, μήκους 67 μέτρων και ύψους 3 μέτρων. Ο θρύλος, λέει πως εκει κολύμπουσε η Βασίλισσα του Σαβά.

- Ο τάφος Μeqabr gbsti (Τάφος του Αιγυπτίου), έχει εντυπωσιακό μέγεθος και είναι λαξευμένος πάνω σε βράχο. Το 1894, ο Schweinfurth, Γερμανός ερασιτέχνης αρχαιολόγος, βρήκε εκεί 70 σκελετούς και μετέφερε 32 κρανία στο Βερολίνο, σήμερα σώζονται τα 29 κρανία.

- Ένας αρχαίος φούρνος από τούβλα, που χρησιμοποιήθηκε για την παράγωγη γυάλινων αντικείμενων.

Τα στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς, που βρίσκονται στο οροπέδιο Qohaito, καταγράφηκαν για πρώτη φορά τον 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν επισκέφθηκαν το οροπέδιο ταξιδιώτες, μελετητές και Ιταλοί αξιωματούχοι. Ο Theodor Bent, επισκέφθηκε το οροπέδιο Qohaito, το 1893 και κατέγραψε τις κολόνες που υπάρχουν εκεί, ως ναούς. Οι Γερμανοί ταξιδιώτες και μελετητές Max Schoeller και Georg Schweinfurth, το 1894, σχεδιάσαν έναν χάρτη του βόρειου τμήματος του οροπεδίου Qohaito και ένα σχέδιο ενός βάθρου, που αναφέρεται ως Ναός της Mariam Waqino. 

Σε κοντινές τοποθεσίες, όπως είναι το σπήλαιο Andi Alaouti και το βραχώδες καταφύγιο Awalu Galba, υπάρχουν εκτεταμένες αρχαίες ζωγραφιές, ανθρώπινων και  βοοειδών μορφών, που χρονολογούνται από την πέμπτη χιλιετία π.Χ.

Σήμερα, το οροπέδιο φιλοξενεί αρκετές δεκάδες κοινότητες κτηνοτρόφων, που ομιλούν τη γλώσσα Σάχο. Ο παραδοσιακός τρόπος της ζωής των, έχει διατηρήσει τα αρχαία ερείπια σε μεγάλο βαθμό ανέπαφα, από τη σύγχρονη ανάπτυξη. 

Το Qohaito, είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ερυθραίας και περιλαμβάνεται στον προσωρινό κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, με την ονομασία «Πολιτιστικό Τοπίο Qohaito». 

                                                                                                                                                                       www. shabait.com

ΤΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ DAHLAK                                                            12 Δεκεμβρίου 2025  

Το Αρχιπέλαγος Dahlak, βρίσκεται στην Ερυθρά Θάλασσα, 58 χιλιόμετρα ανατολικά από το λιμάνι της Μασάουα. 

Αποτελείται από 200 νησιά, τα οποία ως επί το πλείστων είναι επίπεδα, ξηρά και κοραλλιογενή, με μερικά από αυτά περιβάλλονται από μαγκρόβια δέντρα ή αλμυρούς θάμνους. Η απομακρυσμένη φύση των νησιών διατηρεί την άγρια ​​ομορφιά τους, προσφέροντας παραλίες με λευκή άμμο και εντυπωσιακά υποθαλάσσια τοπία. 

Η περιοχή φημίζεται για τα παρθένα κοραλλιογενή της οικοσυστήματα, τα οποία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανέγγιχτα. Αποτελεί καταφύγιο για μια ποικιλία θαλάσσιας ζωής, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων ειδών ψαριών, δελφινιών, καρχαριών και θαλάσσιων χελωνών. Πιστεύεται ότι υπάρχουν 325 είδη ψαριών στην Ερυθρά Θάλασσα.

Τα περισσότερα από τα νησιά είναι ακατοίκητα, μόνο τέσσερα από αυτά κατοικούνται, με συνολικό πληθυσμό μόλις 2.500 κατοίκους. Οι κάτοικοι διατηρούν ακόμα τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους, όπως είναι το ψάρεμα, η εκτροφή κατσικιών και καμήλων. Ο πολιτισμός και οι παραδόσεις τους προσθέτουν μια ανθρώπινη διάσταση στη φυσική ομορφιά. Οι κάτοικοι του Αρχιπελάγους Dahlak, ήταν από τους πρώτους που ασπάστηκαν το Ισλάμ, στην Ανατολική Αφρική.

Το μεγαλύτερο νησί είναι το Dahlak Kebir, το οποίο κατοικείτε από τη νομαδική φυλή των Dahlak και έχει πληθυσμό 1.500 κατοίκους. Ήταν το κύριο λιμάνι για την αλιεία μαργαριταριών στο νότιο τμήμα της Ερυθράς Θάλασσας. Χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτική ναυτική βάση την εποχή που η Ερυθραία, βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Αιθιοπίας. 

Ένα άλλο κατοικήσιμο νησί είναι αυτό της Nakura, που βρίσκεται δυτικά του Dahlak Kebir. Στα πρώτα χρόνια της ιταλικής κυριαρχίας, δηλαδή το 1891-1892, στο νησί υπήρχε στρατόπεδο κράτησης για τους Ερυθραίους και για τους αντιπάλους της Ιταλίας, από άλλες ιταλικές αποικίες. Το αρχιπέλαγος, έγινε μέρος της ιταλικής αποικίας της Ερυθραίας, το 1890.

Τον 7ο αιώνα το Αρχιπέλαγος Dahlak, ήταν ανεξάρτητο κράτος, γνωστό ως το Σουλτανάτο του Dahlak. Κατακτήθηκε από την Υεμένη και στη συνέχεια από το Βασίλειο του Μεντρί Μπαχρί (1517). Όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι, κατέκτησαν τα νησιά τα έθεσαν υπό την κυριαρχία του Πασά στο Σουακίν, ως μέρος της επαρχίας Χαμπές (1557). Μια πιο δυσοίωνη πτυχή της ιστορίας των νησιών είναι ότι ήταν ένας από τους σημαντικότερους αγωγούς για την εξαγωγή σκλάβων από την ηπειρωτική χώρα στην Αραβία. 

Τα νησιά έχουν πλούσια ιστορία, γνωστά από τους ρωμαϊκούς χρόνους για τις βιομηχανίες αλιείας μαργαριταριών. Στο παρελθόν υπήρξαν σημαντικός εμπορικός κόμβος, ενώ υπάρχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα, όπως νεκροπόλεις του 10ου αιώνα, ρωμαϊκές δεξαμενές, ερείπια χριστιανικών εκκλησιών και ιστορικά σημαντικά ερείπια, όπως τα απομεινάρια της κυριαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στο Dahlak Kebir υπάρχουν αρχαία τουρκικά και ισλαμικά ερείπια, όπως αραβικές επιγραφές πολλών εκατοντάδων ετών, μνημειώδεις δεξαμενές και 360 πηγάδια. Αυτά αποτελούν σημαντικά ζωντανά ιστορικά ίχνη, απόδειξη υψηλού επιπέδου ιστορικής ανάπτυξης που έλαβε χώρα στο νησί.

Το Αρχιπέλαγος Dahlak, έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο (Dahlak Marine National Park). 

                                                                                                                                                                                           www.eritrea.be/

Ο ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ                                      12 Ιουνίου 2025  

Ένα ταξίδι στην Ερυθραία, είναι ταξίδι στον χώρο και στο χρόνο. Μία μυσταγωγία σε έναν κόσμο αμόλυντο από τη μάστιγα του μαζικού τουρισμού.

Για τους περισσότερους ανθρώπους η Ερυθραία είναι ένας τόπος μυστηριώδης, σχεδόν απαγορευμένος ή αποκλεισμένος από τον μέσο ταξιδιώτη. Όμως, οι λίγοι τολμηροί που θα αποφασίσουν να φθάσουν στο «κατώφλι» της θα αποζημιωθούν καθώς θα ανοίξει ράθυμα τις πύλες της προσκαλώντας τους σε έναν κόσμο αλλιώτικο και ενδεχομένως λιγότερο θορυβώδη και βιαστικό, όπως ήταν η ζωή μας όλων όσων είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε τη διαφορά του κόσμου πριν και μετά την «εισβολή» του Ίντερνετ και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Γι’ αυτό και δεν είναι καθόλου υπερβολή να πει κανείς πως το ταξίδι στην Ερυθραία είναι διπλό, καθώς γίνεται ταυτόχρονα και στο χώρο και στον χρόνο…

Ο Αλέξανδρος Τσούτης, ένας από τους πιο πολυταξιδεμένους Ευρωπαίους στον πλανήτη και γνώριμος στους αναγνώστες του Κοσμοδρομίου, με διαπιστευτήρια τα ζηλευτά διαβατήριά του που έχουν περάσει από τουλάχιστον 100 χώρες, κατάφερε να ταξιδέψει και στην Ερυθραία.Το πρόσφατο ταξίδι, το κατέγραψε και στο tripinpictures.com το μπλογκ του. Σε αυτό θα θαυμάσετε τις φωτογραφίες του που αποτυπώνουν πιο πολύ την «ψυχή» των ανθρώπων και του τόπου όπου ζουν. 

Στον ταξιδευτή Αλέξανδρος Τσούτης κάναμε ερωτήσεις, ώστε να μας βοηθήσει να πάρουμε μία «γεύση» από τον μυστηριώδη κόσμο μίας χώρας, που είναι αυθεντική όσο ελάχιστες στον πλανήτη και εντελώς αναλλοίωτη από τον τουρισμό. Μια χώρα σαν σκηνικό της Cinecittà!

- Τι σας ώθησε να επισκεφθείτε την (αρκετά απομονωμένη από την υπόλοιπη Αφρική) Ερυθραία;

Η Ερυθραία ήταν διακαής πόθος μου εδώ και πολλά χρόνια. Γενικότερα, χώρες που τελούν υπό απομόνωση, συνήθως παρουσιάζουν ενδιαφέρον, σα να βρίσκεται κανείς σε ζωντανό μουσείο. Τρέφω ιδιαίτερη αγάπη για την Αφρικανική ήπειρο, με τις δυσκολίες αλλά και τη γοητεία της. Έτσι, μετά από ανεξάρτητα ταξίδια μου σε περίπου 27 Αφρικανικές χώρες, κατάφερα να συνδυάσω την τρίτη μου επίσκεψη στη γειτονική Αιθιοπία, με την Ερυθραία.

- Στην ιστοσελίδα tripinpictures.com που διατηρείτε εξιστορώντας τα δεκάδες ταξίδια σας σε όλες τις ηπείρους αναφέρετε πως η Ερυθραία είναι ένας ταξιδιωτικός θησαυρός. Τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε περισσότερο;

Η χώρα αυτή είναι εξαιρετικά απομονωμένη, αυθεντική όσο ελάχιστες άλλες στον πλανήτη και αναλλοίωτη από τον τουρισμό. Σε συνδυασμό με την άθικτη αρχιτεκτονική της ιταλικής αποικιοκρατίας, είναι σα να έχει παγώσει ο χρόνος σε ένα κινηματογραφικό σκηνικό της Cinecittà, όπου οι ηθοποιοί και οι κομπάρσοι είναι αφρικανικής καταγωγής.

- Περιγράψτε μας λίγο την πρωτεύουσα Ασμάρα. Στις φωτογραφίες σας είδαμε και αρκετά κτίρια γνώριμου στιλ ιταλικής αρχιτεκτονικής, δεδομένου ότι η Ερυθραία ήταν ιταλική αποικία από το 1889 ως το 1941. Τι αξίζει, λοιπόν, να δει κανείς στην πρωτεύουσα της Ερυθραίας;

Πράγματι, η Ασμάρα, αλλά και η παραλιακή Massawa σε μεγάλο βαθμό, διατηρούν τα κτίρια και την ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής, μια αρμονική μείξη Ευρωπαϊκών και Αφρικανικών στοιχείων που δεν υπάρχει αλλού σε καμία από της δύο Ηπείρους. Αξίζει κανείς να περπατά αδιάκοπα στην πρωτεύουσα της χώρας και να ανακαλύπτει τις γειτονιές, τα θέατρα, τα cafe και κάθε της λεπτομέρεια, καθώς και τη συναναστροφή με τον ιδιαίτερα φιλικό λαό.

- Ταξίδι σε έναν κόσμο σχεδόν χωρίς…Ίντερνετ

Υπήρχαν όμως και δυσκολίες στο ταξίδι όπως οι δυσκολίες τηλεπικοινωνιών και σύνδεσης με το Ίντερνετ, που μπορεί να εξασφαλίσει κάποιος μόνο σε ειδικευμένα καταστήματα. 

- Θα λέγατε πως ένα ταξίδι στην Ερυθραία είναι ταυτόχρονα και ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο; Μπορείτε να μας περιγράψετε το ταξίδι σας εκεί υπό αυτό το πρίσμα;

Καλώς ήλθατε στη δεκαετία του ’90 ! Περίπου αυτή είναι η αίσθηση που νιώθει κανείς στην έλλειψη αυτού του κοινωνικού αγαθού που θεωρούμε πλέον απαραίτητο στη σύγχρονη ζωή μας. Η Ερυθραία και η Βόρεια Κορέα είναι οι μοναδικές χώρες στον κόσμο όπου η διαδικτυακή επικοινωνία δεν παρέχεται στους πολίτες. Εκείνοι αναγκάζονται να καταφύγουν σε κάποια καταστήματα που προσφέρουν υπηρεσίες Wi-Fi με την ώρα, σε πολύ αργή ταχύτητα που ουσιαστικά μόνο μηνύματα κειμένου μπορεί να υποστηρίξει. Διεθνής περιαγωγή δεν ισχύει επίσης στη χώρα, καθώς η κρατική εταιρεία επικοινωνιών δεν έχει συνάψει συμφωνία με καμία εταιρεία άλλου κράτους.Το γεγονός αυτό δημιουργεί προβλήματα στον ανεξάρτητο ταξιδιώτη, κυρίως στην αναζήτηση καταλύματος, διατροφής και άλλων πληροφοριών και υπηρεσιών στη χώρα.

- Μολονότι αναπτυσσόμενη χώρα, το κόστος διαμονής και περιήγησης στην Ερυθραία είναι υψηλό.  Αυτό το υψηλό κόστος αφορά τα μέρη διανυκτέρευσης ή συνολικά τα έξοδα μετακίνησης και διατροφής;

Η Αφρική γενικότερα δεν αποτελεί προορισμό value for money. Η έλλειψη τουριστικών υποδομών, προμηθειών, το υψηλό κόστος καυσίμων, ανεβάζουν το κόστος του ταξιδιού τη στιγμή που οι συνθήκες διαμονής και διατροφής μπορεί να είναι έως και άθλιες. Επιπλέον, η Ερυθραία είναι χώρα που βρίσκεται σε διεθνές εμπάργκο, με ό,τι σημαίνει αυτό στην αφθονία προϊόντων στη χώρα. Γενικά πάντως, επειδή στον τόπο αυτό, όπως και στα περισσότερα ταξίδια μου προσαρμόζομαι στις συνθήκες διαβίωσης των ντόπιων, δε μένω σε ακριβά ξενοδοχεία και μετακινούμαι με δημόσια μέσα μεταφοράς, το κόστος διατηρείται χαμηλό. Με διαβατήριο ελευθέρας…το χαμόγελο!

- Πώς θα περιγράφατε τη συναναστροφή σας με τον ντόπιο πληθυσμό, που είναι πιο «αγνός» σε σχέση με άλλους λαούς λόγω των λιγοστών επαφών του με ξένους επισκέπτες;

Οι άνθρωποι γενικότερα δεν ασχολούνται με το σπάνιο επισκέπτη, δεν τον ενοχλούν και δεν προσπαθούν να του πουλήσουν κάτι ή να τον εκμεταλλευτούν, όπως στα τουριστικά σημεία του πλανήτη. Όπως και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες όμως, το χαμόγελο ανταποδίδεται πίσω στο πολλαπλάσιο. Προσωπικά μου έτυχε άγνωστοι πολίτες να μου πληρώσουν το εισιτήριο στο λεωφορείο, να με κεράσουν τσάι ή να μου δωρίσουν ένα φρούτο.

- Μιλήστε μας και λίγο για την ντόπια κουζίνα. Είχατε την ευκαιρία να τη δοκιμάσετε; Τι σας έκανε εντύπωση;

Η ντόπια κουζίνα έχει επιρροές από την Ευρωπαϊκή αλλά και την Αιθιοπική. Λόγω του ενάλιου πλούτου της Ερυθράς θάλασσας, θα απολαύσει κανείς νόστιμα ψάρια, θα βρει επίσης όμως αιθιοπική injeera, spaghethti και πίτσα, αλλά και καφέ macchiato.

- Τι θα συμβουλεύατε άλλους Έλληνες και Ελληνίδες ταξιδιώτες που θα ήθελαν να πάνε στην Ερυθραία; Τι θα πρέπει να προσέξουν και τι να έχουν προνοήσει εκ των προτέρων πριν την μετάβασή τους εκεί;

Αν κάποιος δεν είναι έμπειρος ταξιδιώτης, δε θα πρότεινα την Ερυθραία ως πρώτο προορισμό στην ταξιδιωτική του λίστα, ούτε να ταξιδέψει με ελεύθερο πρόγραμμα όπως έκανα εγώ. Θα πρότεινα καλύτερα να επιλέξει κάποιο γκρουπ. Με τους Planet Voyagers το ανέφικτο γίνεται εφικτό.

- Από πέρσι έχετε ξεκινήσει τη διοργάνωση μοναδικών ταξιδιωτικών εμπειριών μέσω του Planet Voyagers, σε μέρη που δεν συνηθίζουν τα περισσότερα ταξιδιωτικά γραφεία. Σκοπεύετε να διοργανώσετε ταξίδια και στην Ερυθραία;

Πράγματι σκοπεύω να οργανώσω με τους Planet Voyagers ένα ταξίδι προς τα τέλη της χρονιάς, με την Ερυθραία ως αυτόνομο προορισμό αλλά και ως επέκταση ενός ακόμα ταξιδιού στη συγκλονιστική Αιθιοπία.  

- Η τύχη ευνοεί τους θαρραλέους ταξιδιώτες ή είναι απερισκεψία να πάει κανείς μόνος του σε μία χώρα όπως η Ερυθραία ή το ταξίδι εκεί προϋποθέτει εμπειρία σε ανάλογα περιβάλλοντα;

Ο φόβος είναι ο χειρότερος εχθρός του ταξιδιώτη και ειδικά εμείς οι Έλληνες, λόγω υπερπροστατευτικής διαπαιδαγώγησης έχουμε πλεονάζοντα φόβο. Όπως λέω συνήθως, ο κόσμος δεν είναι τόσο τρομερός όσο νομίζουμε. Για όσους παρ’ όλα αυτά δεν καταφέρνουν να τον αποδιώξουν, ειδικά η Ερυθραία παρουσιάζει έλλειψη εγκληματικότητας και οι δυσκολίες επικεντρώνονται στα διαδικαστικά ενός ταξιδιού. Τελικά όμως αυτοί οι παράγοντες είναι και στοιχεία της γοητείας και αυθεντικότητας του τόπου αυτού.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο ταξιδευτής Αλέξανδρος Τσούτης.                                                                                                                                                                   

                                                                                                                                                                               ΗΛΙΑΝΑ ΤΕΒΟΥΝΑ

                                                                                                                                                                           https://kosmodromio.gr/

Η MASSAWA

Το Μαργαριτάρι της Ερυθράς Θάλασσας.

Σύμφωνα με αρχαίες γραφές, το λιμάνι της Massawa, αναφέρεται και ως «Το Μαργαριτάρι της Ερυθράς Θάλασσας». 

Ιστορικά βιβλία γράφουν ότι το όνομα Massawa, προήλθε από την αραβική λέξη, «Messewa» Όι δε προφορικές παραδόσεις λένε ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Massawa, ονομάζονταν «Massawas», αργότερα υιοθετήθηκε το Mit'siwae και γύρω στον 8ο αιώνα μ.Χ. αντικαταστάθηκε από το όνομα Batsi'e, το οποίο αναφέρεται συχνά σε αραβικές γραφές.  

Η Massawa έχει κομψά και αρχαία κτίρια, που απεικονίζουν τις ιστορικές εμπορικές και πολιτιστικές συνδέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο. Το αρχιπέλαγος Dahlak ήταν το κέντρο του παράκτιου πολιτισμού, μεταξύ του 8ου και του 14ου αιώνα μ.Χ. Μετά τη διάλυση της Adulis, η Massawa, με τις  ευνοϊκές περιοχές ελλιμενισμού που έχει, άρχισε να αναπτύσσεται και ως λιμάνι από τον 15ο αιώνα. 

Από την αρχαιότητα, η Massawa ήταν μια ελκυστική, οικονομικά και πολιτιστικά, στρατηγική πόλη για τούς αποικιοκράτες, όπως είναι η Πορτογαλία, η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Βρετανία και η Ιταλία. Όλοι αυτοί έχουν αφήσει μια κληρονομιά της καλλιτεχνικής τους επιδεξιότητας, πάνω σε αυτό το υπέροχο μαργαριτάρι της Ερυθράς Θάλασσας. Είναι μια παλιά πόλη που οφείλει το μικτό αρχιτεκτονικό στυλ στους Τούρκους, Αιγύπτιους και Ιταλούς. Τα κτίρια χτίστηκαν χρησιμοποιώντας κοραλλιογενείς πέτρες, που εξήχθησαν από το αρχιπέλαγος Dahlak.

Το Τζαμί του «Asahaba», που πιστεύεται ότι είναι το πρώτο Τζαμί στον κόσμο, βρίσκεται στην περιοχή Riesi Midri, χτίστηκε το 615 μ.Χ. από τους οπαδούς του Μωάμεθ που έφεραν τη θρησκεία του Ισλάμ στην Αφρική. Το τζαμί Shafi'e είναι επίσης ένα από τα αρχαιότερα τζαμιά στην Αφρική, που χτίστηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ. Το αρχαίο τζαμί Anotehr, χτίστηκε τον 16ο αιώνα μ.Χ. ενώ το Τζαμί Sheik Hamal, θεωρείται ένα ορόσημο που μαρτύρησε για την ενότητα της πίστης και των δύο αρχαίων θρησκειών. Λέγεται ότι το πρώτο τυπογραφείο και η πρώτη ευαγγελική εκκλησία στην Ερυθραία βρίσκονταν σε αυτό το μέρος της πόλης.

Οι Τούρκοι, κατέλαβαν τη Massawa από το 1557-1865 και άφησαν αξιοσημείωτες κατασκευές, όπως είναι η τεράστια δεξαμενή νερού του Emkulu και το οχυρά μέσα και γύρω από τη πολη.Τα κατασκεύασαν με ακατέργαστα κοράλλια. Σήμερα όποιος γνωρίζει απο αρχιτεκτονικές κατασκευες, μπορεί να αναγνωρίσει τα τουρκικά οχυρά, στο ανατολικό τμήμα της πόλης του λιμανιού.

Κατά την περίοδο της αιγυπτιακής αποικιοκρατίας (1865-1885) οι κατασκευές ήταν καλύτερες. Αξίζει να αναφερθούν: είναι η χερσαία γέφυρα του Bab Ashera, μήκους 250 μέτρων, καθώς και η χερσαία γέφυρα μήκους 850 μέτρων, που συνδέει το Tiwalet και το Edaga. Το μεγαλύτερο κτίριο της πόλης, ονομάζεται Biete Mengisti και κατασκευάστηκε από τον Pasha Munzinger, τότε εκπρόσωπο των Αιγυπτίων στην πόλη. Είναι κτίριο ορόσημο, είναι το παλάτι του κυβερνήτη. Χτίστηκε στο βορειοανατολικό τμήμα του Tawalud και κατοικήθηκε διαδοχικά, από Αιγύπτιους και Ιταλούς κυβερνήτες και αργότερα από τον αυτοκράτορα Haile Selassie. Τα κτίρια κατασκευάστηκαν από κοραλλιογενή τούβλα κομμένα σε τετράγωνα τούβλα.

Η Massawa ήταν πρωτεύουσα της Ερυθραίας, κατά τα πρώτα χρόνια του ιταλικού αποικισμού, από το 1890 έως το 1899. 

Τέλος, το ταξίδι από την πρωτεύουσα Asmara, ως το λιμάνι της Massawa, είναι διάρκειας δύο ωρών. Η διαδρομή όμως, σου κόβει την ανάσα με το θέαμα των βουνών, που φαίνονται να συνομιλούν με τα σύννεφα.Το λιμάνι της Massawa, είναι πλούσιο σε ιστορικούς, αρχαιολογικούς χώρους και από ιστορικά γεγονότα και έχει σπουδαία στρατηγική θέση, στη διεθνή εμπορική διαδρομή στην Ερυθράς Θάλασσα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:Το σπίτι του Τόλιου Πανά, στη Μασσάουα.

                                                                                                                                    HASEBEL LAKAFIL      ______________________________________                                                                                                                                                                                  

Τα λιμάνια της Massawa (Πτολεμαΐς Επιθήρας) και της Adulis (Αδούλη), ήταν Αρχαία Ελληνικά λιμάνια στην Ερυθρά θάλασσα, που δημιουργήθηκαν από τον Πτολεμαίο Β’ τον Φιλαδέλφιο (285-247 π.Χ.), Βασιλέα της Αιγύπτου.

ΑΣΜΑΡΑ: Η ΜΙΚΡΗ ΡΩΜΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ               2 Νοεμβρίου 2024 

Η Ερυθραία βρίσκεται στο λεγόμενο «Κέρας της Αφρικής», στο ανατολικότερο άκρο της ηπείρου, και βρέχεται από τις αφρικανικές ακτές της Ερυθράς Θάλασσας. Πρόκειται για ένα νέο σχετικά κράτος που έγινε ανεξάρτητο μόλις το 1993 (ανεπίσημα από το 1991). Από το 1952 αποτελούσε τμήμα της Αιθιοπίας, με την οποία συγκρούστηκε από το 1961 και για τα επόμενα 30 χρόνια σε έναν αιματηρό συνοριακό πόλεμο που οδήγησε στην ανεξαρτησία της.

Η νεότερη ιστορία της Ερυθραίας ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα, μια εποχή που ολόκληρη η αφρικανική ήπειρος βρέθηκε στη δίνη της αποικιοκρατικής μανίας των Ευρωπαίων. Γύρω στα 1870 έφτασαν στην περιοχή οι Ιταλοί και την μετέτρεψαν σε αποικία τους. Διάλεξαν, μάλιστα, και μια περιοχή σε υψόμετρο 2.000 μέτρων για να χτίσουν μια πόλη και να την κάνουν πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας τους στην Αφρική. Έτσι δημιουργήθηκε η Ασμάρα, μια πόλη που έμελλε να εξελιχθεί σε έναν παράδεισο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής!

Ήδη από το 1913 οι Ιταλοί άρχισαν να υλοποιούν ένα πολεοδομικό σχέδιο για την πρωτεύουσα της αποικίας τους, αλλά η πραγματική αρχιτεκτονική έκρηξη στην Ασμάρα συνέβη τις επόμενες δύο δεκαετίες, όταν στη μαμά Ιταλία κυβερνούσε ο Μπενίτο Μουσολίνι. Για τον Ιταλό δικτάτορα η Ασμάρα ήταν ο κόμβος για τη νέα «Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία» που φιλοδοξούσε να δημιουργήσει και το ορμητήριο για την αποικιακή εξάπλωση της φασιστικής Ιταλίας στο στρατηγικής σημασίας Κέρας της Αφρικής. Γι’ αυτό, προφανώς, και ο Ντούτσε αποκαλούσε την Ασμάρα “La piccola Roma”, δηλαδή «Μικρή Ρώμη»…

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930 η Ασμάρα είχε εξελιχθεί στην πιο σύγχρονη πόλη της Αφρικής, διαθέτοντας περισσότερα φανάρια από την ίδια τη Ρώμη! Μάλιστα είχε επεκταθεί σημαντικά, καθώς δεκάδες χιλιάδες Ιταλοί μετακόμισαν στην περιοχή για την προετοιμασία της σχεδιαζόμενης εισβολής του Μουσολίνι στην Αιθιοπία, με αποτέλεσμα μέσα σε λίγα χρόνια να αποτελούν πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού της. 

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η πόλη έγινε ένα είδος πειραματικού πεδίου για όλα τα σύγχρονα αρχιτεκτονικά ρεύματα και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα μετατράπηκε σε μια αστική «ουτοπία», γεμάτη με φαρδιές λεωφόρους και μεγάλα πεζοδρόμια, κυβερνητικά και εμπορικά κτήρια, συγκροτήματα κατοικιών, εκκλησίες, τζαμιά, συναγωγές, κινηματογράφους, ξενοδοχεία, καφέ και άλλα. Χιλιάδες κτήρια χτίστηκαν σε διάφορα στυλ, συμπεριλαμβανομένων του Φουτουρισμού, του Novecento, του Ρασιοναλισμού και του Αρ Ντεκό.

Τα κτίρια στον ιστορικό πυρήνα της Ασμάρα παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ανέπαφα από τη δεκαετία του 1940 και μετά. Οι περιοδικές ταραχές που ξέσπασαν από το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και μέχρι την ανεξαρτησία του 1991 απέτρεψαν την εκτέλεση έργων μεγάλης κλίμακας στην πρωτεύουσα. Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, η κυβέρνηση της Ερυθραίας θέσπισε ένα πρόγραμμα για τη διατήρηση αυτής της μοναδικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Από το 2017 η Ασμάρα έχει συμπεριληφθεί στη λίστα παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, αποτελώντας την πρώτη «μοντερνιστική» πόλη που εγγράφηκε στο σύνολό της.

Bonus facts

1. Οι εντάσεις ανάμεσα στην Ερυθραία και την Αιθιοπία συνεχίστηκαν περιστασιακά μέχρι το 2018, όταν η Αιθιοπία ανέλαβε μια αιφνιδιαστική διπλωματική πρωτοβουλία που τερμάτισε επίσημα την εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ των δύο χωρών. Η Ερυθραία σήμερα είναι ένα μονοκομματικό κράτος και μια άκρως στρατιωτικοποιημένη κοινωνία, την οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να δικαιολογήσει επικαλούμενη την απειλή πολέμου με την Αιθιοπία. Οι παρατεταμένες περίοδοι συγκρούσεων και η σοβαρή ξηρασία έχουν επηρεάσει αρνητικά την αγροτική οικονομία της Ερυθραίας που παραμένει μία από τις φτωχότερες χώρες της Αφρικής.

2. Και ένα μικρό μάθημα αρχιτεκτονικής: Ο ρασιοναλισμός στην αρχιτεκτονική αναφέρεται στη χρήση της συμμετρίας και των μαθηματικά και γεωμετρικά καθορισμένων δομών με περιορισμένη διακόσμηση. Αναπτύχθηκε κυρίως στην Ιταλία στις δεκαετίες του 1920 και 1930. To Novecento ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα που ιδρύθηκε στο Μιλάνο το 1922 και στόχευε στη δημιουργία μιας καλλιτεχνικής γλώσσας βασισμένης στη ρητορική του φασισμού.Η φουτουριστική αρχιτεκτονική γεννήθηκε στην Ιταλία στις αρχές του 20ου αιώνα και χαρακτηρίζεται από μακριές οριζόντιες γραμμές που υποδηλώνουν κίνηση, ταχύτητα και δυναμισμό. Η αρχιτεκτονική Αρ Ντεκό αναπτύχθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα στην Ευρώπη και την Αμερική και χαρακτηρίζεται συνήθως από τη χρήση γεωμετρικών σχημάτων και όγκων, ενώ στα υλικά κατασκευής περιλαμβάνονται ατσάλι, διακοσμητικό γυαλί, τερακότα και αλουμίνιο.

                                                                                                                                                                    ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

                                                                                                                                                                           www.geografikoi.gr

______________________________________________

Ο Βασίλης Παπαδόπουλος, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Χαλκίδα. Σπούδασε ιστορία, η οποία μαζί με τη γεωγραφία είναι οι δύο εμμονές,που τονκαταδιώκουν από την παιδική του ηλικία. Λατρεύει τους χάρτες, την αρχιτεκτονική και την τραγουδήστρια Sade Adu.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙEΣ: 

Η πρωτεύουσα της Ερυθραίας, κάποτε τμήμα της Ιταλικής Αυτοκρατορίας, φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες συλλογές φουτουριστικής αρχιτεκτονικής στον κόσμο. Μερικά από τα πιο εμβληματικά κτήρια που χτίστηκαν εκείνη την εποχή στην Ασμάρα είναι:

1,Το πρατήριο καυσίμων Fiat Tagliero, ίσως το πιο αναγνωρίσιμο σύμβολο της πόλης, χτισμένο το 1938 σε φουτουριστικό στυλ. Ξεχωρίζουν τα τεράστια γράμματα που γράφουν το όνομά του τόσο στα ιταλικά όσο και στην τοπική γλώσσα, τα αμχαρικά, με μια γραμματοσειρά αντάξια αφίσας ταινίας του Φελίνι, ενώ δύο τσιμεντένια φτερά 30 μέτρων υψώνονται στον πρώην προαύλιο χώρο του γκαράζ, μιμούμενα ένα αεροπλάνο.(πηγή: uibk.ac.at)

2,Το Cinema Impero, ένα χαρακτηριστικό κτίσμα Αρ Ντεκό που κατασκευάστηκε το 1937. Η πρόσοψή του είναι εμπνευσμένη από πίνακες κυκλωμάτων.       (φωτ. Wikimedia Commons)

3,Το Bar Zilli, από τα πιο χαρακτηριστικά τοπόσημα που σήμερα λειτουργεί ως εστιατόριο. Η καμπυλωτή πρόσοψη, σε συνδυασμό με τις οριζόντιες λωρίδες και τα κάθετα παράθυρα, του δίνουν μια όψη που μοιάζει με παλιό ραδιόφωνο! (φωτ. Wikimedia Commons)

4,Η Όπερα της Ασμάρα, ένα κτίσμα του 1918 που συνδυάζει αρχιτεκτονικά στοιχεία νεορωμανικά, νεοκλασικά και αρ νουβό. Πολύ χαρακτηριστική είναι η μνημειώδης πρόσοψη αναγεννησιακού τύπου με κορινθιακούς κίονες.(φωτ. Wikimedia Commons)

5,Ο καθολικός ναός της Παρθένου του Ροζαρίου που χτίστηκε το 1923 σε ρωμανικό στυλ για τις ανάγκες του ιταλικού πληθυσμού της πόλης.

(φωτ. David Stanley στο Flickr)

6,Ο ορθόδοξος καθεδρικός ναός Enda Mariam, μια κατασκευή του 1918 που συνδυάζει στοιχεία του ρασιοναλισμού και του μοντερνισμού. Είναι χτισμένος με εναλλασσόμενα στρώματα τούβλου και πέτρας που μιμούνται τα στρώματα ξύλου και πέτρας της τοπικής αρχιτεκτονικής των Ακσουμιτών, μιας τεχνικής που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στα υψίπεδα της Ερυθραίας.(φωτ. David Mark στο Pixabay)

7,Το Μεγάλο Τζαμί της Ασμάρα που κατασκευάστηκε το 1938 με στοιχεία κλασικά, ισλαμικά και ρασιοναλιστικά. Πρόκειται για ένα από τα πιο επιβλητικά οικοδομήματα και οι δύο μιναρέδες του είναι ορατοί από ολόκληρη την πόλη. (φωτ. Flickr)

8,Το Κυβερνείο, σήμερα Δημαρχείο της Ασμάρα, χτισμένο τη δεκαετία του 1930 σε τυπικό ιταλικό Αρ Ντεκό στυλ. Το πιο χαρακτηριστικό του στοιχείο είναι ο επιβλητικός πύργος στην είσοδο.(φωτ. CharlesFred στο Flickr)

9. Η ιταλική επιρροή είναι ορατή στην κουλτούρα αλλά και στην κουζίνα της Ασμάρα ακόμα και σήμερα. Ο επισκέπτης μπορεί να δει πάρα πολλά καφέ και εστιατόρια που σερβίρουν cappuccino και latte, gelato αλλά και πιάτα της λεγόμενης «ιταλο-ερυθραϊκής» κουζίνας, όπως το «Pasta al Sugo e Berbere», δηλαδή ζυμαρικά με σάλτσα ντομάτας και berbere, ένα είδος μπαχαρικού.