ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Του Σταύρου Ε. Βινιεράτου
ΟΙ ΑΙΘΙΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
…Ο Όμηρος στην Ιλιάδα, αναφέρεται στον Μέμνονα, τον βασιλιά των Αιθιόπων. Έλαβε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο (1200 π.χ.) ήταν σύμμαχος των Τρώων και ήρθε στην Τροία, να βοηθήσει τον θείο του Πρίαμο. Σε μονομαχία με τον Αχιλλέα, έχασε την ζωή του.
…Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, οι Αιθίοπες είναι αρχαίος λαός. Ανθρωπολογικά ανήκαν στη Λευκή ή Καυκάσια φυλετική ομάδα του Χαμιτικού κλάδου, όπως και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι. Αργότερα θα αναμιχθούν με νέγρικα στοιχεία που ήρθαν από την Ν.Δ. Αφρική και με Σημίτες από την Αραβική χερσόνησο.
…Οι Αρχαίοι Έλληνες, με τον όρο Αιθιοπία, αναφέρονται στις περιοχές μετά τον πρώτο καταρράκτη του Νείλου, οι οποίες βρίσκονται στο «κέρας της Αφρικής». Δηλαδή, τα σημερινά κράτη του Τζιμπουτί, της Σομαλίας, της Αιθιοπίας, της Ερυθραίας, αλλά και του Σουδάν.
…Το Προξενείο της Αιθιοπίας, λειτούργησε στην Αθήνα το 1920, με πρώτο επίτιμο Πρόξενο τον Γεράσιμο Αμούρη. Το 1951 αναβαθμίστηκε σε Πρεσβεία και παρέμεινε ως είχε, μέχρι το 1992. Από τότε λειτουργεί ως Γενικό Προξενείο, με επίτιμο Γενικό Πρόξενο την Κατερίνα Καλογεροπούλου-Αρμενάκη. Από το 2006 και μέχρι τον Οκτώβριο 2010, λειτούργησε ως Πρεσβεία.
…Σέ λιμό που ξεσπά στην Ελλάδα το 1922, ο Αντιβασιλέας Ράς Ταφαρί, εφοδιάζει την χώρα μας με τρόφιμα, όπως δημητριακά και βοοειδή. Η Ελληνική κυβέρνηση σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, ονομάζει «πλατεία Αβησσυνίας» περιοχή που βρίσκεται στο Μοναστηράκι, στην Αθήνα.
…Ο Χάμπτε Σελάσιε Ταφέσε, υπουργός Τουρισμού επί Χάϊλε Σελάσιε, έρχεται στην Ελλάδα σε ηλικία 3 χρόνων (1934). Ηρθε μαζί με την οικογένεια του Θουκυδίδη Ζερβού, λίγο πριν την εισβολή των Ιταλών στην Αιθιοπία. Παρέμεινε στην χώρα για 14 χρόνια, έζησε την κατοχή, ήταν μαθητής του Κολλεγίου Αθηνών και απέκτησε Ελληνική συνείδηση.
…Η Ethiopian Airlines έρχεται στην Αθήνα (1957). Ήταν η παρθενική της, πτήση, σε δρομολόγια του εξωτερικού, που είχε τελικό πορισμό την Φρανκφούρτη.
…Ο Τέκλου Ουελντεσελάσιε, γιος του πρέσβη Αμπέμπε Ουελντεσελάσιε και της Ελένης Κονιζάκη, είναι ο δρυτής και ιδιοκτήτης της αλυσίδας κομμωτηρίων Freestyle (1983).Η Freestyle είναι σημαντικός υποστηρικτής του Συλλόγου Βοήθειας Παιδιών Αιθιοπίας.
…Σύμφωνα με στοιχεία της Πρεσβείας της Αιθιοπίας, στην Ελλάδα ζουν και εργάζονται 2.678 άτομα, από αυτά τα 2.100 είναι γυναίκες. Οι Αιθίοπες εκκλησιάζονται στην εκκλησία Μάριαμ Κιντάνε Μχρέτ, που βρίσκεται στο Πολύγωνο. Η Αρχιεπισκοπή Αθηνών την παρεχώρησε το 1987.
…Η Αιθιοπία προσέφερε στην Ελλάδα, μία υποτροφία για το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011. Πρόκειται για μεταπτυχιακές σπουδές, στον τομέα της αιθιοπικής γλώσσας και ιστορίας.
…Στην 75η Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, η Αιθιοπία έλαβε μέρος για πρώτη φορά. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον πολιτισμό και τον τουρισμό. Συμμετείχε υπό την αιγίδα του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου.
…Σε έκθεση που έγινε στο Κέντρο Ιστορίας της Θεσσαλονίκης, παρουσιάσθηκαν 240 αυθεντικοί και σπάνιοι σταυροί από την Αιθιοπία. Οι σταυροί ανήκουν στη συλλογή του Χρήστου Γιαννουλάκη.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο Μέμνονας, Βασιλιάς των Αιθιόπων.
ΟΙ ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΣΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ
... Οι πρώτοι Αρμένιοι που επισκέφθηκαν την Αιθιοπία ήταν ιεραπόστολοι. Η Αρμένικη εκκλησία της Αιθιοπίας υπάγεται στο Κοπτικό Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας, ενώ η Αιθιοπική εκκλησία υπαγόταν και αυτή, μέχρι την ανεξαρτητοποίησή της (1960).
... Ο Αρμένιος Maneos Armenawi, ήταν ο διπλωματικός απεσταλμένος της Αιθιοπίας, στις συνομιλίες με τον Βασιλιά Emmanuel της Πορτογαλίας. Το θέμα των συνομιλιών, ήταν η απειλή επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προς την Αιθιοπία (1512).
... Το πρώτο κύμα των Αρμένιων έρχεται στην Αιθιοπία το 1875. Ήταν έμποροι, τεχνίτες και μοναχοί. Μετά την γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους (1915), μεγάλος αριθμός Αρμενίων βρήκε καταφύγιο στην Αιθιοπία. Σε αυτό βοήθησε η κοινή θρησκεία των δυο λαών.
... Όταν ο Αντιβασιλέας της Αιθιοπίας Ράς Ταφαρί, επισκέφθηκε την Ιερουσαλήμ (1923), συνάντησε σε ένα αρμένικο μοναστήρι, 40 ορφανά παιδιά που είχαν επιβιώσει από τις σφαγές των Τούρκων.
... Τα παιδιά αυτά είχαν μουσική παιδεία. Εντυπωσιασμένος ο Ράς Ταφαρί από την απόδοση της μπάντας χάλκινων πνευστών που είχαν, τα προσκάλεσε στην Αιθιοπία. Ερχόμενα στην χώρα, αποτέλεσαν την πρώτη επίσημη ορχήστρα του Αιθιοπικού κράτους (1924). Οι Αιθίοπες τα αποκαλούσαν Αρμπα Λιτσότζ (40 παιδιά).
... Επικεφαλής της ορχήστρας ήταν ο Αρχιμουσικός Kevork Nalbandian, ο οποίος είχε την τιμή να συνθέσει και τον Εθνικό ύμνο της Αιθιοπίας (1930). Παρέμεινε Εθνικός ύμνος της χώρας, μέχρι την πτώση του Χαιλέ Σελλάσιε (1974).
... Η Εθνική Αρμενική Σχολή Kevorkof, η οποία εξακολουθεί και σήμερα να λειτουργεί στην Αντίς Αμπέμπα, προήλθε από την συγχώνευση τριών σχολείων. Τα σχολεία αυτά, ιδρύθηκαν στην δεκαετία του 1920, από αντίπαλες πολιτικές παρατάξεις.
...Το 1928 οι Αρμένιοι άρχισαν να κτίζουν, την δική τους εκκλησία στην Αντίς Αμπέμπα, τον Sourp Kevorkof (Αγ. Γεώργιος). Ήταν μια δωρεά του Mihran Mouradian. Τα εγκαίνια έγιναν από τον Χαιλέ Σελλάσιε (1934).
... Ο αθλητικός σύλλογος Ararat Club, ιδρύθηκε το 1942 στην Αντίς Αμπέμπα. Ήταν τόπος συγκέντρωσης των Αρμένιων και χώρος πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων. Σήμερα λειτουργεί ως εστιατόριο και αποτελεί μια σημαντική πηγή εσόδων για την Αρμένικη κοινότητα.
... Οι περισσότεροι Αρμένιοι είχαν Αιθιοπική υπηκοότητα. Στην ακμής τους έφτασαν τα 1500 άτομα, σήμερα είναι 100 περίπου. Ήταν μια ισχυρή οικονομική δύναμη στη χώρα. Aσχολήθηκαν με την βιομηχανία, το εμπόριο και την χρυσοχοΐα. Όταν το Derg ανέλαβε την εξουσία, κρατικοποίησε την κοινοτική και ιδιωτική τους περιουσία (1975).
... Οι σχέσεις των Αρμένιων και των Ελλήνων ήταν πολύ στενές, πραγματοποιήθηκαν αρκετοί γάμοι μεταξύ τους. Πολλοί Αρμένιοι μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα και αρκετοί από αυτούς είχαν Ελληνική συνείδηση.
... Όταν ο διάσημος Αρμένιος φωτογράφος Yervant, γιος του φωτογράφου Zack Zanazanian από την Αντίς Αμπέμπα, βρέθηκε για ένα σεμινάριο φωτογραφίας στην Θεσσαλονίκη (2009), δήλωσε ότι είναι Ελληνοαρμένιος και μέλος της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η πρώτη επίσημη ορχήστρα του Αιθιοπικού κράτους. Οι Αιθίοπες τα αποκαλούσαν Αρμπα Λιτσότζ (40 παιδιά).
ΟΙ ΑΙΘΙΟΠΕΣ ΣΤΗ ΚΟΥΒΑ
... Η διοικητική περιοχή Σομάλι (Oγκαντέν) της Αιθιοπίας βρίσκεται στο νότιο-ανατολικό τμήμα της χώρας, έχει πρωτεύουσα την Τζιτζίκα και το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων είναι Σομαλοί (96.23%).
... Το Oγκαντέν ήταν τμήμα της Ιταλικής Σομαλίας. Παραχωρήθηκε από τους Άγγλο-Γάλλους στην Αιθιοπία, μετά τη νίκη της επί των Ιταλών στη μάχη της Αντουα (1896).
...Το νέο κράτος της Σομαλίας δημιουργήθηκε το 1960, μετά την ανεξαρτησία του από την Βρετανία. Η Σομαλία πίστευε ότι το Oγκαντέν είναι μέρος της επικράτειάς της και δεν σταμάτησε ποτέ να το διεκδικεί.
... Το 1977, ο στρατός της Σομαλίας κατέλαβε το Oγκαντέν, έφτασε μέχρι τα περίχωρα της Ντίρε Ντάουα, και κατέστρεψε την σιδηροδρομική γραμμή Αιθιοπίας-Τζιμπουτί.
... Οι Αιθιοπικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από στρατεύματα της Κούβας, ανάγκασαν τη Σομαλία να εγκαταλείψει το Oγκαντέν και να επιστρέψει στα αρχικά της σύνορα (1978).
... Ο πόλεμος αυτός άφησε στην Αιθιοπία 2.400 παιδιά ορφανά από πατέρες που σκοτώθηκαν στα πεδία των μαχών. Οι Κουβανοί προτείνουν τότε στην Αιθιοπία την μεταφορά των παιδιών στην χώρα τους, για τους προσφερθεί η κατάλληλη μόρφωση.
... Και πράγματι, τα 2.400 παιδιά εγκατέλειψαν την οικογενειακή στέγη και μεταφέρθηκαν στην Κούβα (1979). Τώρα πια, την ευθύνη της ανατροφή τους, δεν την είχαν οι γονείς των παιδιών, αλλά το κράτος της Κούβας.
... Η συμφωνία προέβλεπε ότι την αποστολή θα συνόδευαν δάσκαλοι, για την εκμάθηση της μητρικής τους γλώσσας και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών, τα παιδιά θα έπρεπε να εγκαταλείψουν την Κούβα.
... Ο πρώτος καιρός της προσαρμογής ήταν δύσκολος. Αισθάνονταν σαν μετανάστες, τους ενοχλουσε το κλίμα, αφού είχαν μεταφερθεί από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας σε ένα τροπικό νησί, η τροφή ηταν διαφορετική, έπρεπε να μάθουν τη νέα γλώσσα και τέλος, νοσταλγούσαν την πατρίδα τους.
... Εκτός από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση που δόθηκε σε όλα τα παιδιά, τα περισσότερα φοίτησαν στο Πανεπιστήμιο, τα υπόλοιπα σε Επαγγελματικές και Τεχνικές σχολές.
... Μετά από 20 χρόνια παραμονής στην Κούβα, εξακολουθούσαν να χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους Αιθίοπες, ενώ είχαν αποκτήσει Κουβανική συνείδηση. Πολλοί επέστρεψαν στην Αιθιοπία και διαπίστωσαν ότι δεν τους συνδέει τίποτα με τη χώρα που γεννήθηκαν.
... Για δεύτερη φορά έφευγαν από τη χώρα τους, αυτή τη φορά όμως για να εργασθούν στην Αμερική και στην Ευρώπη (οι περισσότεροι πήγαν στην Ισπανία μία και γνώριζαν καλά τη γλώσσα).
... Η Αιθιοπία γιά μιά ακόμη φορά στάθηκε άτυχη. Δεν μπόρεσε να κρατήσει τόσα εξειδικευμένα στελέχη που είχε ανάγκη η χώρα, όπως γιατρούς, γεωπόνους, μηχανικούς και τεχνικούς όλων των ειδικοτήτων.
... Στην Ελλάδα εργάζονται παιδιά που ήρθαν από την Κούβα, αυτοαποκαλούνται Αιθιοκουβανοί και όλοι έχουν να πούν μια καλή κουβέντα για τη χώρα που τους φιλοξένησε τόσα χρόνια.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Δύο από τα παιδιά που εγκατέλειψαν την οικογενειακή στέγη και μεταφέρθηκαν στην Κούβα.