ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

                                                                          Η ΔΟΥΛΕΙΑ                                                               

… Η ΑΙΘΙΟΠΙΑ κατήργησε τον θεσμό της ΔΟΥΛΕΙΑΣ μόλις το 1928 για να ενταχθεί στην ΚΟΙΝΩΝΙΑ των ΕΘΝΩΝ (σημερινό Ο.Η.Ε). Στην απόφαση, αντέδρασαν τα ΑΦΕΝΤΙΚΑ των σκλάβων, που απείλησαν να εξεγερθούν εναντίον του ΘΡΟΝΟΥ .

…Τελικά δέχτηκαν να τους αφήσουν ελεύθερους και όσοι εξακολουθούν να δουλεύουν για αυτούς, να τους δίνουν ένα μερίδιο από την παραγωγή της γης που θα καλλιεργούσε κάθε πρώην ΣΚΛΑΒΟΣ.

…Στη χώρα που η δουλεία ήταν θεσμός, υπήρχε ένα λιμάνι στην Ερυθρά θάλασσα που δεχόταν τους απελευθερωμένους ΣΚΛΑΒΟΥΣ . Ήταν η ΑΔΟΥΛΗΣ (ADULIS), μια πόλη με Ελληνικό όνομα που συμβολίζει την λευτεριά, και βρίσκεται σε απόσταση 60 χλμ. Ν.Α. από την MASAWA (στην σημερινή ZULA).

… Ήταν ο όνειρο κάθε σκλάβου να την επισκεφθεί, γιατί εκεί πίστευε ότι θα ξανάβρισκέ την ΛΕΥΤΕΡΙΑ του. Λέγεται ότι, για να γίνει δεκτός έπρεπε να κουβαλήσει πισώπλατα μια πέτρα, πολλοί δεν άντεχαν στις κακουχίες και πέθαιναν στην άγονη περιοχή, όπου συναντούσες δίπλα σε κάθε σκελετό και μια ΠΕΤΡΑ.

… Τον 7 αιώνα, η ΑΔΟΥΛΙΣ έγινε ένα από τα πιο σπουδαία σκλαβοπάζαρα και πολλοί σκλάβοι που δεν ήξεραν αυτή την εξέλιξη, μόλις έφθασαν εκεί τους συλλάμβαναν και αμέσως τους πουλούσαν ΞΑΝΑ.

… Τα παραπάνω στοιχεία είναι από τα βιβλία ΑΙΘΙΟΠΙΑ ΠΙΚΡΗ ΕΔΕΜ της Βέρας Βαγγελάτου και ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΩΝ ΔΟΥΛΩΝ του Παναγή Λεκατσά.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Άραβες  έμποροι αγοράζουν σκλάβους. 

                                                         ΤΑ 300 ΒΟΔΙΑ ΤΟΥ ΡΑΣ ΤΑΦΑΡΙ

…Στις 19 Αυγούστου του 1924, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο Αντιβασιλέας και διάδοχος του θρόνου της Αβησσυνίας, Ρας Ταφαρί. Αυτοκράτειρα, την εποχή εκείνη, ήταν η Ζαουντίτου, κόρη του Μενελίκ Β’. 

…Η υποδοχή που του επιφύλαξε το Ελληνικό κράτος ήταν εντυπωσιακή. Έγινε στην προκυμαία του Φαλήρου, όπου προσάραξε το βασιλικό ατμόπλοιο. Παρευρέθηκε σε αυτήν ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Παύλος Κουντουριώτης και ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης.    

…Κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα, επισκέφτηκε αρχαιολογκούς χώρους, μίλησε στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και παρακολούθησε αθλητικούς αγώνες που έγιναν προς τιμή του, στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Κατά την διάρκεια επίσκεψής του, σε Φιλανθρωπικά Ιδρύματα, προσέφερε ένα ‘’σεβαστό ποσόν’’ για την εποχή . 

…Εκείνο που έμεινε στην Ιστορία ήταν η επίσκεψή του στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Μικρασιατικής καταστροφής (1922). Δώρισε 300 βόδια από την χώρα του, ως ελάχιστη συμβολή στην αποκατάσταση των προσφύγων. Η Ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε την προσφορά του και ο Δήμος της Αθήνας μετονόμασε  υπάρχουσα πλατεία σε ‘’Πλατεία Αβησσυνίας ’’.

…Η προσφορά του Ρας Ταφαρί ήταν ‘’σημαντική’’, εάν λάβουμε υπόψη μας την οικονομική κατάσταση που βρισκόταν το Ελληνικό κράτος, μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Με αυτήν, προβλεπόταν να σιτίζονται οι πρόσφυγες, για ένα χρονικό διάστημα.

…Την μεταφορά των ζωών έκανε η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Ανδρέα Μιχαλακόπουλου (1924-25). Τα ζώα μεταφέρθηκαν με έξοδα του Ελληνικού κράτους και λόγω του επείγοντος, η μεταφορά έγινε με ατμόπλοιο που ενοικιάστηκε, για τον παραπάνω σκοπό, ενώ υπήρχε Γαλλική Ατμοπλοϊκή Εταιρία, που ήταν ειδικευμένη στην μεταφορά ζώων από την συγκεκριμένη περιοχή, με χαμηλότερο κόστος. Αυτό θεωρήθηκε τότε, ως ένα ‘’μικρό οικονομικό σκάνδαλο’’.

…Το ατμόπλοιο αναχώρησε από το λιμάνι του Πειραιά, με κατεύθυνση προς το λιμάνι του Τζιμπουτί, αλλά, κατά την διέλευσή του από την διώρυγα του Σουέζ, έπρεπε να πληρώσει διόδια για να συνεχίσει το ταξίδι του. Τα χρήματα όμως, δεν είχαν δοθεί στον καπετάνιο του ατμόπλοιου. Τότε η Ελληνική κυβέρνηση, επικοινώνησε με την Γαλλική εταιρία που διαχειρίζονταν την διώρυγα και ζήτησε το Ελληνικό Ατμόπλοιο να εξαιρεθεί, από την καταβολή των διοδίων, λόγω του φιλανθρωπικού σκοπού, που είχε το ταξίδι του. Η Γαλλική πλευρά όμως δεν έκανε δεκτή την πρόταση και τελικά τα διόδια πληρώθηκαν. Το χρονικό διάστημα (10 ημέρες) που παρέμενε το ατμόπλοιο στην διώρυγα του Σουέζ, χρεώθηκε στο Ελληνικό κράτος. 

…Η κυβέρνηση της Αβησσυνίας ενημέρωσε την Ελληνική, ότι άρχισε η μεταφορά των ζώων, από τα υψίπεδα της χώρας, στο λιμάνι του Τζιμπουτί. Όταν έφτασε όμως το ατμόπλοιο εκεί, αυτά δεν είχαν φτάσει ακόμη. Τελικά, μετά από 10 ημέρες αναμονής, τα ζώα ήρθαν και φορτώθηκαν αμέσως στο ατμόπλοιο, το όποίο, σε 8 ημέρες, έφτασε στο λιμάνι του Πειραιά. Και την καθυστέρηση αυτή χρεώθηκε το Ελληνικό Κράτος, με αποτέλεσμα το κόστος μεταφοράς να αυξηθεί, αρκετά. 

…Τα 300 βόδια του Ρας Ταφαρί, μόλις έφτασαν στο Πειραιά, εξετάστηκαν από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του Ελληνικού Κράτους και διαπιστώθηκε, ότι δύσκολα θα ‘’επιβιώσουν στις νέες συνθήκες διαβίωσής τους, στην Ελλάδα’’. Τότε αποφασίστηκε, ότι το καλύτερο που έπρεπε να γίνει, ήταν να σταλούν τα ζώα στα σφαγεία. Έγινε πλειοδοτικός διαγωνισμός και πουλήθηκαν σε χαμηλή τιμή.

…Τελικά, η προσφορά του Ρας Ταφαρί, δεν είχε τύχη. Με τα έσοδα που είχε το κράτος, από την πώληση των ζώων, καλύφθηκαν τα έξοδα μεταφοράς και το υπόλοιπο ποσόν δόθηκε για τους πρόσφυγες.

…Πηγή του παραπάνω άρθρου είναι τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων, κατά την συνεδρίαση της 13ης Μαΐου του 1925. Σε αυτήν, η κυβέρνηση απαντά,  σε  επερώτηση του βουλευτή Γιώργου Φραγκούδη, σχετικά με το παραπάνω θέμα. Ο συγκεκριμένος βουλευτής είχε αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες για την βελτίωση της ζωής των προσφύγων.

…Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι ο Γιώργος Φραγκούδης, συγκέντρωσε ένα ‘’μεγάλο ποσόν’’ για την εποχή, από τους Έλληνες της διασποράς και το διέθεσε για την λειτουργία  του Πάντειου Πανεπιστήμιου (1930). Σήμερα, ένας από τους δρόμους που περικλείει το Πανεπιστήμιο φέρει το όνομα του. 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ο Ρας Ταφαρί με τον  Παύλο Κουντουριώτη.

                                                            Η ΑΝΤΙΣ ΑΜΠΕΜΠΑ ΤΟΥ 1950

…Όταν ένας ξένος επισκέπτης ερχόταν στην Αντίς Αμπέμπα το 1950, εντυπωσιαζόταν από την φύση που περιέβαλε την πόλη, από την κυκλοφορία των οχημάτων και από την κουλτούρα των Αιθιόπων.

…Όλο αυτό το πράσινο, που περιζώνει την πόλη και της δίνει μια ξεχωριστή χάρη, είναι έργο ανθρώπινων χεριών. Όταν ιδρύθηκε, το 1886, στην περιοχή υπήρχαν ελάχιστα δένδρα και οι κάτοικοι αντιμετώπιζαν μεγάλο πρόβλημα, από την έλλειψη καυσόξυλων. Η λύση δόθηκε με την φύτευση ευκάλυπτων ταχείας ανάπτυξης, από την Αυστραλία. Η φύτευση ήταν συνεχής, με αποτέλεσμα, ο επισκέπτης του 1950 να βλέπει τεράστιες εκτάσεις, γεμάτες από ευκάλυπτους.

…Το κτίριο που ξεχώριζε ήταν τα ανάκτορα, κτισμένα στο υψηλότερο σημείο της πόλης. Έδιναν την εντύπωση ότι βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, η οποία είναι περιτριγυρισμένη από σειρά βουνών και λόφων. Η Ιστορία αναφέρει, ότι ο Αυτοκράτορας Μενελικ Β’, μετά την νίκη του επί των Ιταλών (1896), στη μάχη της Αντουας, χρησιμοποίησε Ιταλούς αιχμαλώτους, για την κατασκευή τους. 

…Η ρυμοτομία της πόλης ήταν αρκετά καλή, με μεγάλους κεντρικούς δρόμους και με   στενούς και λιθόστρωτες παρόδους. Πέντε ασφαλτόδρομοι, συνολικού μήκους 2.800 χιλιομέτρων, σύνδεαν την πρωτεύουσα με την ενδοχώρα. Κατασκευάστηκαν κατά την διάρκεια της Ιταλικής Κατοχής (1936-41).

…Στην Αντίς Αμπέμπα το 1950, υπήρχαν αρκετά αυτοκίνητα. Τα μέσα μεταφοράς, όπως λεωφορεία και ταξί ήταν ελάχιστα. Ενώ, το πλέον διαδεδομένο μέσο μεταφοράς, ήταν τα δίτροχα αμαξάκια των δυο θέσεων, που τα έσερναν άλογα. Η κίνηση των οχημάτων γινόταν από την αριστερή πλευρά του δρόμου. Το 1964 άλλαξε και γίνεται πλέον, από την δεξιά πλευρά του δρόμου.

 …Εντύπωση προκαλούσε το γεγονός ότι, στις εισόδους της πόλης, υπήρχαν αγχόνες. Αυτές είχαν σκοπό, να υπενθυμίζουν στούς Αιθίοπες την τύχη που τους περίμενε, εάν διέπρατταν φόνο. Αυτή την μέθοδο, χρησιμοποιούσαν τότε, για να εκτελέσουν την εσχάτη των ποινών. Με αυτόν τον τρόπο, εκτελέστηκε και ο επικεφαλής του αποτυχημένου πραξικοπήματος, του 1960. Παρέμεινε δε, κρεμασμένος για τρεις μέρες.

…Στην Αντίς Αμπέμπα, συναντούσες άνδρες και γυναίκες διαφόρων φυλών της Αιθιοπίας, ντυμενούς με τις παραδοσιακές στολές τους. Έμπαιναν στην πόλη, με την ανατολή του ηλίου, για  διάφορες εργασίες τους. Όταν αυτές τις ολοκλήρωναν,  έφευγαν, για να βρίσκονται στα σπίτια τους, μέχρι τα μεσάνυκτα, γιατί αργότερα απαγορευόταν η κυκλοφορία. 

…Οι γυναίκες κάτοικοι της πόλης ήταν κομψές, φορούσαν μεταξωτά ρούχα και διάφορα κοσμήματα. Έδιναν ιδιαίτερη προσοχή στην περιποίηση των μαλλιών τους και κρατούσαν πολύχρωμη ομπρέλα. Περιφερόντουσαν στους δρόμους, με τον πλέον φυσικό τρόπο, έχοντας γυμνά, τα κάτω άκρα τους.

…Ανάλογη ήταν και η εμφάνιση των ανδρών, φορούσαν άσπρα ρούχα με ένα ιδιαίτερο παντελόνι, χλαμύδα και κάσκα. Κρατούσαν ομπρέλα και ένα κομψό ξεμυγιαστήρι, για να απομακρύνουν τις μύγες. Κυκλοφορούσαν έφιπποι και τους ακολουθούσαν δύο η τρείς  υπηρέτες τους. 

…Την εποχή εκείνη, πολλοί Αιθίοπες, κυκλοφορούσαν, χωρίς να φορούν παπούτσια. Όλους αυτούς, τους ‘’εκπροσώπησε’’, ο Αμπέμπε Μπικίλα, στους Ολυμπιακούς αγώνες, της Ρώμης (1960). Τρέχονταςξυπόλητος, κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, στο αγώνισμα του Μαραθωνίου δρόμου. Ήταν ο πρώτος Αφρικανός Ολυμπιονίκης.

…Τέλος, στην Αιθιοπία του 1950 κυκλοφορούσαν κάθε εβδομάδα δυο εφημερίδες, η ADDIS ZEMEN (Νέος Χρόνος) στην Αχμαρική και η THE ETHIOPIAN HERALD (o Κήρυκας της Αιθιοπίας) στην Αγγλική γλώσσα. Η Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών, της Κυβέρνησης, σε καθημερινή βάση, έκδιδε δελτίο τύπου, που κόστιζε 10 Sentime.

…Πηγή του παραπάνω άρθρου, είναι το άρθρο που έγραψε, με τίτλο Η ΑΝΤΙΣ ΑΜΠΕΜΠΑ, Η ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ, ο πρόεδρος του Πανιωνίου, Δημήτριος Καραμπάτης,  το όποιο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΈΘΝΟΣ (24/5/1951).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Τα ανάκτορα του Μενελικ Β’, στο Εντότο.

                                                                                                                                                                                      Σταύρος Ε. Βινιεράτος