Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΣΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ 17 Οκτωβρίου 2025
Στις 30 Ιουνίου 1936, ο Αυτοκράτωρ Χάιλε Σελάσιε εκφώνησε έναν ιστορικό λόγο στη Συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών, καταγγέλλοντας άλλη μια φορά την εισβολή της Ιταλίας στην Αιθιοπία και την αδιαφορία των υπόλοιπων κρατών - μελών της της Κοινωνίας των Εθνών, για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και για τα φρικτά εγκλήματα πολέμου της Ιταλίας.
Η Αιθιοπία αντιμετωπίστηκε με κραυγαλέο κυνισμό. Οι τότε μεγάλες δυνάμεις, κυρίως η Αγγλία και η Γαλλία, επιδίωκαν τον προσεταιρισμό της Ιταλίας του Μουσολίνι, για την αντιμετώπιση του διαρκώς αυξανόμενου κινδύνου της Γερμανίας του Χίτλερ. Μπροστά στο στόχο αυτό, δεν μετρούσε καθόλου η αδικία και οι φρικαλεότητες εις βάρος ενός αθώου και ανυπεράσπιστου λαού. (Αρκεί να θυμηθούμε τον υπερίτη - γνωστό και ως αέριο της μουστάρδας - που αν και είχε απαγορευθεί από το 1925 με τη Σύμβαση της Γενεύης του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, οι Ιταλοί τον χρησιμοποίησαν εκτεταμένα εναντίον στρατιωτών, αμάχων, ζώων και καλλιεργειών και δηλητηρίασαν με αυτόν ποτάμια και λίμνες). Η μόνη αντίδραση» των χωρών μελών της Κοινωνίας των Εθνών, ήταν η επιβολή (ανώδυνων στην ουσία) κυρώσεων στην Ιταλία, με τη μορφή περιορισμών στις εισαγωγές και εξαγωγές της. Οι περιορισμοί αυτοί ήσαν απλώς ενοχλητικοί, αφού δεν περιελάμβαναν το πετρέλαιο, το μόνο είδος που θα μπορούσε ίσως να κάμψει την Ιταλία. Το μόνο που πέτυχαν ήταν να συσπειρώσουν ακόμη περισσότερο τον Ιταλικό λαό γύρω από τον Μουσολίνι.
Στο λόγο του, ο Αυτοκράτωρ εξέθεσε το χρονικό της διένεξης και τεκμηρίωσε το επιχείρημά του ότι η κατάκτηση της Αιθιοπίας είχε αποφασισθεί από τον Μουσολίνι και τους επιτελείς του πολλά χρόνια πριν. Όλα τα άλλα ήσαν προσχήματα, για να καλύψουν το έγκλημα. Αναφέρθηκε επίσης ο Αυτοκράτωρ σε συγκεκριμένα κράτη, χωρίς να τα κατονομάσει, τα οποία ενήργησαν με πολλούς τρόπους για να διευκολύνουν το έργο της Ιταλίας και να αποτρέψουν τη λήψη μέτρων εναντίον της.
Ο λόγος του Αυτοκράτορα παραμένει ένα ιστορικό ντοκουμέντο που διατηρεί την αξία του, τόσο για τα δραματικά γεγονότα που εξιστορεί όσο και για τις προφητικές επισημάνσεις του. Μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
"....... Προσεύχομαι στον Παντοδύναμο Θεό να προστατέψει τα έθνη από τα τρομερά δεινά που επιβλήθηκαν στον δικό μου λαό....... Είναι καθήκον μου να προειδοποιήσω τις υπεύθυνες κυβερνήσεις εκατομμυρίων ανδρών, γυναικών και παιδιών για το θανάσιμο κίνηδυνο που τους απειλεί....... Η Ιταλική Κυβέρνηση δεν εξαιπέλυσε πόλεμο μόνο εναντίον των στρατιωτών. Πάνω απ' όλα επιτέθηκε έναντίον αμάχων, που βρίσκονταν πολύ μακριά από τα θέατρα των εχθροπραξιών, για να τους τρομοκρατήσει και να τους εξοντώσει........
.......Η Ιταλική αεροπορία τότε στράφηκε στη χρήση του υπερίτη. Ήταν την εποχή κατά των οποία γίνονταν οι επιχειρήσεις πολιορκίας του Μεκελε που το Ιταλικό Επιτελείο, φοβούμενο μια πανωλεθρία ακολούθησε τη μέθοδο που έχω καθήκον να καταγγείλω. Εγκατέστησε ειδικούς ψεκαστήρες στα αεροπλάνα, ώστε να μπορούν να ρίχνουν μια λεπτή θανατη φόρα «βροχή» σε μεγάλες εκτάσεις. Ομάδες εννέα, δεκά πέντε δεκαοχτώ αεροπλάνων ακολουθούσαν η μία την άλλη. ώστε το νέφος που εξαπέλυαν να σχηματίζει ένα συνεχές πέπλο. Με τον τρόπο αυτό, από το τέλος του Ιανουαρίου 1936. η δολοφονική αυτή βροχή έπεφτε αδιάκοπα πάνω σε στρατιώτες, γυναίκες, παιδιά, ζώα, ποτάμια, λίμνες και βοσκοτόπια. Για να σκοτώσει συστηματικά όλα τα ζώντα πλάσματα, για να είναι απόλυτα βέβαιο ότι δηλητηριάστηκαν το νερό και το βοσκοτόπια, το Ιταλικό Αρχηγείο έστειλε το αεροπλάνα του να κάνουν επιδρομές ξανά και ξανά. Αυτή ήταν η κυριότερη μέθοδος του πολέμου (που εφήρμοσαν).......
.......Η απόλυτη βαρβαρότητα συνίστατο στο να σπέρνουν την καταστροφή και τον τρόμο στις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές, σε μέρη πολύ μακριά από το θέατρο των εχθροπραξιών. Ο σκοπός τους ήταν να σκορπίσουν το φόβο και το θάνατο σε ένα μεγάλο τμήμα της Αιθιοπικής επικράτειας.......
.......Το πρόβλημα που τίθεται σήμερα ενώπιον της Συνέλευσης της Κοινωνίας των Εθνών, είναι πολύ ευρύτερο. Δεν πρόκειται μόνο για την Ιταλική επίθεση. Πρόκειται για τη συλλογική ασφάλεια, για την ίδια την ύπαρξη της Κοινωνίας των Εθνών. Πρόκειται για την αξία των υποσχέσεων προς τα μικρά κράτη. ότι η εδαφική τους ακεραιότητα και η ανεξαρτησία τους θα γίνουν σεβαστές και θα εξασφαλισθούν....... Με λίγα λόγια. διακυβεύεται η παγκόσμια ηθική. Οι υπογραφές που μπαίνουν σε μια διεθνή συνθήκη έχουν αξία μόνον όταν τα κράτη που υπογράφουν έχουν ένα προσωπικό και άμεσο συμφέpov.......
Ερωτώ τις 52 χώρες, που υποσχέθηκαν στον Αιθιοπικό λαό να τον βοηθήσουν να αντισταθεί ενάντια στον εισβολέα, τι προτίθενται να κάνουν για την Αιθιοπία. Και ερωτώ τις μεγάλες δυνάμεις που υποσχέθηκαν να εγγυηθούν τη συλλογική ασφάλεια προς όφελος των μικρών κρατών, πάνω από τα οποία διαγράφεται βαριά η απειλή ότι κάποια μέρα θα έχουν την τύχη της Αιθιοπίας: τι μέτρα σκοπεύετε να πάρετε; Εκπρόσωποι του κόσμου, ήλθα στη Γενεύη για να εκπληρώσω το πιο οδυνηρό απ' όλα τα καθήκοντα ενός αρχηγού κράτους. Τι απάντηση θα πάρω πίσω στο λαό μου;......."
Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
Ο Αυτοκράτωρ και ο Αιθιοπικός λαός έμειναν τότε χωρίς απάντηση. Ευτυχώς όμως, έχει ο καιρός γυρίσματα...... Όταν ο Μουσολίνι, στις 10 Ιουνίου 1940, συμμάχησε με τον Χίτλερ και κήρυξε τον πόλεμο κατά των Συμμάχων, οι Άγγλοι χρειάστηκε να φροντίσουν για την προστασία τόσο των αποικιών τους στην Ανατολική Αφρική όσο και για τη νότια πλευρά της διώρυγας του Σουέζ στην Ερυθρά Θάλασσα. Ο Χάιλε Σελάσιε σύμβολο ενότητας του Αιθιοπικού λαού, ήταν πλέον ένας πολύτιμος σύμμαχος για του Άγγλους. Από τον τόπο της εξορίας του, τον μετέφεραν στο Σουδάν όπου ετέθη επικεφαλής μιας ταξιαρχίας που απαρτιζόταν από Αιθίοπες, Άγγλους και Σουδανούς, γνωστής ως «Gideon Force. Οι Αγγλοι επιτέθηκαν στους Ιταλούς και από την πλευρά της Κένυας. Οι Ιταλοί είχαν αυτή τη φορά να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη και ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη από τη δική τους. Και ναι μεν πολέμησαν, ήξεραν όμως ότι αυτόν τον πόλεμο δεν μπορούσαν να τον κερδίσουν. Το ηθικό τους τους είχε εγκαταλείψει. Με τα δεδομένα αυτά, η προέλαση των Αγγλικών και Αιθιοπικών δυνάμεων ήταν ευκολότερη απ' ότι είχε υπολογιστεί και ο Αυτοκράτωρ εισήλθε θριαμβευτικά στην Αντίς Αμπέμπα στις 5 Μαΐου 1941, ακριβώς πέντε χρόνια μετά την είσοδο των Ιταλών στην πρωτεύουσά του, για να σβήσει τη συμβολική ημερομηνία της απαρχής της Ιταλικής κατοχής.
Νικόλαος Χρ. Βοζίκης