Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ABUNA YEMATA 14 Νοεμβριου 2025
Η εκκλησία Abuna Yemata Guh, χτίστηκε προς τιμή ενός από τους Εννέα Αγίους της Αιθιοπικής Εκκλησίας, του Abuna Yemata, σε αναγνώριση του έργου του στη βοήθεια για τη διάδοση του Χριστιανισμού σε όλη τη χώρα, πιθανότατα τέλη του 5ου με αρχές του 6ου αιώνα.
Είναι ένας ιδιαίτερος χώρος λατρείας στην περιοχή του Tigray, είναι η ποιο δυσπρόσιτη εκκλησία στην Αιθιοπία. Πρόκειται για μια μονολιθική εκκλησία σκαρφαλωμένη σε έναν κατακόρυφο βράχο από ψαμμίτη ύψους περίπου 800 μέτρων, και η εκκλησία είναι λαξευμένη σε ύψος περίπου 250 μέτρων από το έδαφος. Απέχει δεκατέσσερα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης Hawzen της περιοχής Tigray και βρίσκεται σε υψόμετρο 2.580 μέτρων, στα Όρη Gheralta.
Είναι ένας χώρος λατρείας που διαφέρει πολύ από αυτούς που μέχρι τώρα έχουμε συνηθίσει. Θα μπορούσε να συγκριθεί με τα δικά μας Μετέωρα, σε συνδυασμό με τις σπηλαιο-εκκλησίες μας. Είναι μία από τις πολλές λαξευμένες σε βράχο εκκλησίες της βόρειας Αιθιοπίας, με τη διαφορά, όμως, ότι χρειάζεται μια απαιτητική αναρρίχηση για να την προσεγγίσει κανείς.
Για πολλά χρόνια, δεχόταν ελάχιστους επισκέπτες, κυρίως περιπλανώμενους μοναχούς και πολύ βαθιά θρησκευόμενους χριστιανούς, λόγω της απομακρυσμένης τοποθεσίας της και φυσικά της ιδιαιτερότητάς της. Ωστόσο, αυτό βοήθησε στο να διατηρηθεί το εσωτερικό της και οι τοιχογραφίες της σε πολύ καλή κατάσταση.
Η εκκλησία λαξεύτηκε στον βράχο από ψαμμίτη, με τα χέρια από τον Άγιο Abuna Yemata, δεν είναι όμως γνωστό γιατί προτίμησε μια τόσο απομακρυσμένη τοποθεσία. Μία θεωρία αναφέρει ότι την επέλεξε λόγω των διωγμών που δέχονταν οι χριστιανοί Αιθίοπες την εποχή εκείνη, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι επέλεξε το σημείο καθώς αναζητούσε την απομόνωση από τον κόσμο με στόχο τον διαλογισμό και την απρόσκοπτη επαφή με τον Θεό. Εξάλλου πάντα υπήρχε η πεποίθηση σε πολλές θρησκείες, ότι όσο πιο ψηλά βρίσκεται ένας χώρος λατρείας, τόσο πιο κοντά είσαι με τον Θεό.
Η ανάβαση στην εκκλησία χρειάζεται μια μικρή προετοιμασία. Οι πιστοί πρέπει πρώτα να πλύνουν τα πόδια τους καθώς πρέπει να ανέβουν στο ναό ξυπόλυτοι εφόσον πρόκειται για χώρο ιερό, χώρο λατρείας. Θα χρειαστεί να αναρριχηθούν σε βράχους με μεγάλη κλίση, ενώ το τελευταίο κομμάτι για να φθάσουν είναι ένα εξαιρετικά στενό μονοπάτι, πλάτους περίπου 50 εκ., με μια τρομακτικά κάθετη κλίση του βράχου, το οποίο είναι και το πιο επικίνδυνο σημείο της διαδρομής.
Δεν υπάρχουν βοηθητικές λαβές, ωστόσο υπάρχουν φυσικές εσοχές στους βράχους που λόγω της πολλής χρήσης έχουν γίνει πιο βαθιές και διευκολύνουν τους πιστούς να ανέβουν, ενώ συνήθως υπάρχουν οδηγοί που τους βοηθούν σε όλη τη διαδρομή. Ανάμεσα στα βράχια κατά την ανάβαση, υπάρχουν και σπηλιές με σκελετούς από ιερείς της εκκλησίας που έχουν θαφτεί εκεί. Να σημειώσουμε εδώ, ότι ανάμεσα στους πιστούς που τολμούν την αναρρίχηση είναι έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένοι αλλά και μητέρες με τα παιδιά τους φασκιωμένα στην πλάτη, μια ακόμα απόδειξη της δύναμης της πίστης.
Αξιοσημείωτο δε, δεν είναι μόνο το γεγονός ότι είναι λαξευμένη στον ψηλό βράχο, αλλά και ότι στο εσωτερικό της υπάρχουν λαξευμένες κολόνες, καμάρες και τρούλοι καθώς και εξαιρετικά καλοδιατηρημένες τοιχογραφίες. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται από την πρώιμη εποχή του Χριστιανισμού στην Αιθιοπία, περίπου τον 6ο αιώνα. Η οροφή του σπηλαίου καλύπτεται από δύο όμορφες εικονογραφίες, με περίπλοκα σχέδια, θρησκευτικές εικόνες και τα πρόσωπα των εννέα από τους δώδεκα αποστόλους, ενώ άλλες τοιχογραφίες εντός της εκκλησίας απεικονίζουν σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη. Οι τοιχογραφίες δημιουργήθηκαν με λίπος ζώων και χρώμα από λουλούδια, φρούτα και ορυκτά και είναι όλες σε πολύ καλή κατάσταση, λόγω του ξηρού αέρα και της έλλειψης υγρασίας. Εκτός από τις υπέροχες τοιχογραφίες η εκκλησία φιλοξενεί και μια Ορθόδοξη Βίβλο, με εικόνες, τα φύλλα τις οποίας έχουν κατασκευαστεί από δέρμα κατσίκας.
Η Αιθιοπία αποτελεί μια από τις πρώτες κοιτίδες του χριστιανισμού στον κόσμο και η ορθόδοξη εκκλησία της, μέρος της οποίας είναι η εκκλησία Abuna Yemata Guh, είναι μια από τις παλαιότερες αιρέσεις του. Η εκκλησία εξακολουθεί να είναι ενεργή και να τελούνται λειτουργίες και ο σημερινός ιερέας κάνει την εν λόγω αναρρίχηση καθημερινά, ώστε να υποδεχθεί τους πιστούς που ανεβαίνουν για να προσευχηθούν και να τελέσει διάφορα μυστήρια όπως αυτό της βάφτισης. Λέγεται δε, ότι υπήρχαν ιερείς οι οποίοι δεν είχαν κατέβει από το βουνό για 30 με 40 χρόνια.
Η εκκλησία διαθέτει επίσης και μια μικρή βιβλιοθήκη με σπάνια γραπτά πολλών ετών. Μάλιστα τα παλιά αυτά χειρόγραφα είναι γραμμένα στα Geez, δηλαδή σε μια σημιτική γλώσσα που προέρχεται από τη σημερινή βόρεια Αιθιοπία και την Ερυθραία, η οποία όμως πλέον χρησιμοποιείται ως η κύρια γλώσσα λειτουργίας της Αιθιοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Tewahedo, της Ορθόδοξης Εκκλησίας Tewahedo της Ερυθραίας, της Καθολικής Εκκλησίας της Ερυθραίας και της εβραϊκής κοινότητας Beta Israel.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ένας ιερέας στην εκκλησία Abuna Yemata Guh, είναι μια φωτογραφία του Shutterstock.
ΒΟΥΛΑ ΑΚΡΙΒΑΚΗ